Η Παγκόσμια Ημέρα Ενημέρωσης για το Εμβόλιο του AIDS, που τιμάται κάθε χρόνο στις 18 Μαΐου, έχει στόχο την ευαισθητοποίηση του κοινού για τη σημασία της έρευνας και της ανάπτυξης ενός ασφαλούς και αποτελεσματικού εμβολίου κατά του ιού HIV.
Παρά τις σημαντικές προόδους στην πρόληψη και τη θεραπεία, ο HIV συνεχίζει να επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Η ανάπτυξη ενός εμβολίου θα αποτελέσει ένα αποφασιστικό βήμα στον τερματισμό της πανδημίας της ασθένειας αυτής.
Η ημέρα αυτή αποτελεί ευκαιρία να αναγνωρίσουμε το έργο των επιστημόνων και να ενισχύσουμε την υποστήριξη για τη συνεχιζόμενη έρευνα που προσανατολίζεται στη δημιουργία προφυλακτικού αλλά και θεραπευτικού εμβολίου. Σήμερα, δεν υπάρχει οριστική θεραπεία για το AIDS, αλλά υπάρχουν πολύ αποτελεσματικές θεραπείες που επιτρέπουν στους ανθρώπους που ζουν με τον HIV να έχουν μακρά και υγιή ζωή.
HIV & AIDS: Τι πρέπει να γνωρίζουμε
To AIDS προκαλείται από τον ιό HIV (Human Immunodeficiency Virus – Ιός Ανοσοανεπάρκειας του Ανθρώπου) που αποτελεί την αιτία για το Σύνδρομο της Επίκτητης Ανοσολογικής Ανεπάρκειας (Acquired Immune Deficiency Syndrome – AIDS). Ο όρος AIDS αναφέρεται στο τελευταίο στάδιο της λοίμωξης, κατά το οποίο το ανοσοποιητικό σύστημα έχει αποδυναμωθεί σε τέτοιο βαθμό, ώστε το HIV οροθετικό άτομο είναι επιρρεπές σε σοβαρά νοσήματα. Η δράση του ιού καταστρέφει κύτταρα του ανθρώπινου ανοσοποιητικού συστήματος (λεμφοκύτταρα), τα οποία έχουν ένα σημαντικό ρόλο στην προστασία του οργανισμού από τις λοιμώξεις.
Ο ιός μεταδίδεται μέσω της χωρίς προφυλακτικό σεξουαλικής επαφής ή μέσω της χρήσης αιχμηρών αντικειμένων (ξυραφάκια, βελόνες, σύριγγες) με οροθετικό άτομο αλλά και από οροθετική μητέρα στο νεογνό κατά τη διάρκεια της κύησης, του τοκετού και του θηλασμού ενώ δεν μεταδίδεται μέσω της καθημερινής κοινωνικής επαφής (χειραψία, αγκαλιά, φιλί στο μάγουλο), των κουνουπιών ή άλλων εντόμων, της από κοινού χρήσης οικιακών σκευών, του σάλιου, των δακρύων, του ιδρώτα, του αέρα ή του νερού.
Η βασική θεραπεία είναι η αντιρετροϊκή αγωγή που επιτυγχάνεται μέσω συνδυασμού φαρμάκων υψηλής δραστικότητας (Highly Active Antiretroviral Therapy – HAART) και τελικά επιβραδύνει σημαντικά την εξέλιξη του νοσήματος, μειώνοντας τη θνητότητα.
Σήμερα, η HIV λοίμωξη θεωρείται χρόνια νόσος εφόσον ο/η ασθενής λαμβάνει συστηματικά τη θεραπεία του. Τα φάρμακα αυτά καταστέλλουν την αναπαραγωγή του ιού στο σώμα, διατηρούν το ανοσοποιητικό σύστημα ισχυρό, προλαμβάνουν τη μετάδοση του ιού σε άλλους ανθρώπους. Έχουν επίσης αναπτυχθεί προληπτικές θεραπείες, όπως η PrEP (προφύλαξη πριν από την έκθεση) για άτομα που δεν έχουν HIV αλλά διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο και η PEP (προφύλαξη μετά από έκθεση) που πρέπει να ξεκινήσει εντός 72 ωρών μετά από πιθανή έκθεση στον ιό.
O έλεγχος για HIV/AIDS αποτελεί τη βασική γραμμή πρόληψης και γίνεται σε δημόσιες δομές υγείας και σε Κέντρα Αναφοράς & Ελέγχου AIDS, αλλά και σε ιδιωτικές υγειονομικές δομές. Ο έλεγχος είναι πάντα εμπιστευτικός και εθελοντικός και γίνεται μέσω συγκεκριμένων εξετάσεων αίματος.