Από τους πλουσιότερους στην Πελοπόννησο, έδωσε τα πάντα για την Επανάσταση. Εξόπλισε 1.000 άντρες, πολέμησε σε κάθε μάχη και σκοτώθηκε στα 27 του.
Ήταν μόλις 23 χρονών όταν ξέσπασε η Επανάσταση. Είχε πλούτο, είχε προνόμια, είχε ασφάλεια. Αλλά τα άφησε όλα πίσω και μπήκε μπροστά. Σκοτώθηκε στα 27 του, μα οι αγώνες του μένουν.
Γεννήθηκε σε μια από τις πλουσιότερες οικογένειες της Πελοποννήσου. Με πατέρα διοικητή, θείο ιερέα και παππού που είχε εξασφαλίσει από τους Οθωμανούς τη διαχείριση 44 χωριών, θα μπορούσε να ζήσει μέσα στην πολυτέλεια, την ασφάλεια και τη συνδιαλλαγή. Αντ’ αυτού, στα 23 του, όταν ξέσπασε η Επανάσταση, έριξε όλα τα υπάρχοντά του στον Αγώνα. Τον έλεγαν Δημήτριο Παπατσώνη.
Δεν ήταν απλώς πρόκριτος. Ήταν ηγέτης σε μία από τις πιο εύπορες επαρχίες, τα Εμπλάκια. Είχε ανατραφεί για διοίκηση, όχι για μάχη. Όμως εκείνος, μόλις κηρύχτηκε η Επανάσταση, έφτιαξε ένα στρατιωτικό σώμα από 1.000 άντρες – δικούς του. Τους εξόπλισε, τους έντυσε, τους τάισε, τους πλήρωσε. Με αυτά τα χέρια έστειλε βοήθεια στον Κολοκοτρώνη, με χρυσό, με άλογα, με ιπποσκευές. Τον πρώτο καιρό, ήταν δίπλα του σε κάθε μάχη.
Η συμμετοχή του δεν ήταν τιμητική, αλλά αιματηρή. Πολέμησε στην απελευθέρωση της Καλαμάτας. Πολέμησε στο Βαλτέτσι, στην Τριπολιτσά, στην Αργολίδα, στα Δερβενάκια. Πολεμούσε και μετά φυλακίστηκε – μαζί με τον Κολοκοτρώνη, στην Ύδρα, το 1824. Όταν τον αποφυλάκισαν, πήγε ξανά μπροστά. Και πέθανε στα 27 του, στη μάχη των Τρίκορφων, πολεμώντας τις δυνάμεις του Ιμπραήμ.
Δεν άφησε πίσω του παιδιά. Άφησε έναν μύθο. Στα δημοτικά τραγούδια που γράφτηκαν εκείνες τις μέρες, το όνομά του ακούγεται δίπλα σε εκείνα του Κολοκοτρώνη, του Μούρτζινου, του Παπαφλέσσα. Ένας από τους έξι που αναπαρίστανται κάθε χρόνο στις εκδηλώσεις για την απελευθέρωση της Καλαμάτας.
Ο αδερφός του, Παναγιώτης, συνέχισε τον αγώνα. Διορίστηκε έφορος των Εμπλακίων, πολέμησε, μπήκε στη Βουλή, έγινε δήμαρχος Εύας Μεσσηνίας, βουλευτής Μεσσήνης και έγραψε απομνημονεύματα γεμάτα με τις ματωμένες λεπτομέρειες εκείνων των ημερών. Ο τρίτος αδερφός, Ιωάννης, έγινε συνταγματάρχης της Βασιλικής Φάλαγγας και υπασπιστής του Όθωνα.
Η οικογένεια Παπατσώνη ήταν σαν να γεννούσε θυσίες. Από το 1735, όταν ο γενάρχης τους κυνηγήθηκε από τους Οθωμανούς και άλλαξε όνομα για να επιβιώσει, μέχρι το 1821, έζησαν μια αλυσίδα αποφάσεων που έβαζαν το κοινό πάνω από το ατομικό. Όταν τους δόθηκε η ευκαιρία να τα βρουν με την εξουσία, προτίμησαν να τη ρίξουν.
Δίπλα στο σπίτι τους, έξω από το χωριό Εύα Μεσσηνίας, υπάρχει ακόμα ένα εκκλησάκι. Εκεί είναι θαμμένοι. Ο Δημήτριος, ο Παναγιώτης, ο Ιωάννης. Τρεις αδερφοί που θα μπορούσαν να μείνουν πρόκριτοι – αλλά έφυγαν ως πολεμιστές. Στους λόφους γύρω από το Ναζήρι, εκεί όπου στήθηκαν οι πρώτες μυστικές συγκεντρώσεις της Φιλικής Εταιρείας, φυσάει ακόμα το αεράκι μιας παλιάς προδομένης γενναιοδωρίας.
Συντάκτης: Γρηγόρης Κεντητός
ΑΘΑΝΑΤΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΠΑΠΑΤΣΩΝΗ!!!
πηγή:Σύλλογος Εφέδρων Πελοποννήσου Διοίκηση
