Tρεις κρίσιμες αλλαγές στη φιλοσοφία και τη διαδικασία των δημοσίων έργων πρότεινε ο διευθύνων σύμβουλος της ΑΚΤOR, Αλέξανδρος Εξάρχου, μιλώντας μαζί με τον υπουργό Υποδομών και Μεταφορών, Χρίστο Δήμα από το βήμα του 5ου Thessaloniki Metropolitan Summit, που συνδιοργανώνουν ο Economist και το powergame.gr. Την ώρα που ο επικεφαλής της ΜΕΤΚΑ, Ντίνος Μπενρουμπή έδωσε μια συνολικότερη εικόνα για τον κλάδο των υποδομών στην Ελλάδα.
Όπως τόνισε ο κ. Εξάρχου, η Ελλάδα είναι σήμερα από τις πιο ελκυστικές χώρες για επενδύσεις στις κατασκευές, ωστόσο οι χρόνιες παθογένειες απειλούν να φρενάρουν την αναπτυξιακή δυναμική.
Για να προχωρήσουν τα έργα χωρίς καθυστερήσεις, υπογράμμισε την ανάγκη να υπάρχουν ώριμες μελέτες πριν από κάθε δημοπράτηση, να διασφαλίζεται εγκαίρως η χρηματοδότηση και να έχουν ολοκληρωθεί οι απαλλοτριώσεις, καθώς και να αλλάξει συνολικά ο τρόπος με τον οποίο το Δημόσιο προκηρύσσει και εκτελεί έργα, ώστε να αποφεύγεται το φαινόμενο να χρονίζουν επί χρόνια. «Καλύτερα να καθυστερεί μια δημοπράτηση, παρά να ξεκινά ένα έργο χωρίς τα απαραίτητα προαπαιτούμενα», είπε χαρακτηριστικά. Τόνισε μάλιστα ότι τα δημόσια έργα θα γίνουν ακόμα πιο δύσκολα στην υλοποίηση τους μετά το τέλος του RRF. Στο θέμα γιατί τα έργα παραχωρήσεων ολοκληρώνονται πιο γρήγορα, ο κ. Εξάρχου υποστήριξε ότι αυτό συμβαίνει καθώς έχουν όλα τα απαιραίτητα στοιχεία που είναι προαπαιτούμενα για τις τράπεζες, ώστε να τα χρηματοδοτήσουν και συνέχεια να ολοκληρωθούν.
Στο ίδιο πάνελ, ο υπουργός Υποδομών Χρίστος Δήμας παρουσίασε τα έργα της νέας περιόδου, δίνοντας έμφαση στη διαχείριση των υδάτινων πόρων. Όπως είπε, μετά το 2023 μεταφέρθηκαν στο υπουργείο μεγάλα έργα ύψους 2,5 δισ. ευρώ από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, με το 80% να αφορά την άρδευση και το υπόλοιπο 20% την ύδρευση.
Πρόκειται για φράγματα και αντιπλημμυρικές παρεμβάσεις που συγκροτούν, για πρώτη φορά, ένα ολοκληρωμένο εθνικό σχέδιο αξιοποίησης των υδάτων. Στο πλαίσιο αυτό υπεγράφη με τον όμιλο ΑΚΤOR η σύμβαση για το φράγμα Μπραμιανών στο Λασίθι, ξεμπλόκαρε η κατασκευή του φράγματος Ασωπού του Ν. Κορινθίας, όπου αναμένεται να ολοκληρωθούν οι μελέτες, ώστε να προχωρήσει η κατασκευή του εντός 18 μηνών από την υπογραφή της σύμβασης, και προχωρά η κατασκευή του φράγματος Τσικνιά στη Λέσβο.
Παράλληλα, σύμφωνα με τον ίδιο, στο επίκεντρο βρίσκονται μεγάλα οδικά και συγκοινωνιακά έργα που θα καθορίσουν το μέλλον των υποδομών, όπως ο νέος τριπλός κόμβος Σκαραμαγκά, η επέκταση του μετρό προς την Καλαμαριά με ορίζοντα ολοκλήρωσης τον Φεβρουάριο του 2026, την ώρα που εξετάζεται και η βορειοδυτική επέκταση του μετρό Θεσσαλονίκης.
Ο κ. Δήμας παραδέχθηκε ότι υπάρχουν καθυστερήσεις για τις οποίες ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό το Δημόσιο, τόνισε όμως ότι και οι εταιρείες οφείλουν να κατανοήσουν καλύτερα τις απαιτήσεις των συνεργασιών, καθώς συχνά ανακύπτουν κατασκευαστικά ζητήματα και τριβές.
Ειδική αναφορά έγινε και στις Συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα. Παρά τις δυσκολίες, όπως υποστήριξε τα ΣΔΙΤ θεωρούνται καθοριστικό εργαλείο και ήδη προχωρούν σημαντικά έργα. Συγκεκριμένα, χθες το Υπουργείο υπέγραψε την έγκριση του τεύχους για την υποβολή προσφορών που αφορά τον οδικό άξονα Δράμα – Αμφίπολη, και στην συνέχεια ακολουθούν οι υπογραφές για τον οδικό άξονα Θεσσαλονίκης – Έδεσσας, ενώ προχωρά το ΣΔΙΤ Καλαμάτα – Ριζόμυλος- Πύλος– Μεθώνη και φυσικά στη φάση κατασκευής ειναι και το ΣΔΙΤ του ΒΟΑΚ.
Η πολιτεία, υπογράμμισε ο υπουργός, θέτει πλέον αυστηρά χρονοδιαγράμματα και απαιτεί την πιστή τήρησή τους. Στο ίδιο πλαίσιο, ο κ. Εξάρχου τόνισε ότι η επέκταση του μετρό Θεσσαλονίκης προς Καλαμαριά αναμένεται να ολοκληρωθεί, εκτός απροόπτου, τον Φεβρουάριο του 2026.
Σημαντική επιτυχία η εξαγορά της HSBC Μάλτας
Ο κ. Εξάρχου, υπό την ιδιότητα του Partner της Thrivest Holdings, αναφέρθηκε και στην επικείμενη εξαγορά της HSBC Μάλτας από την Credia Bank. Όπως τόνισε, με την εξαγορά η τράπεζα θα αυξήσει σημαντικά την αξία της, έχοντας παράλληλα σχεδόν μηδενικά μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα και μηδενικό αναβαλλόμενο φόρο, αλλά και κεφαλαιοποίηση της τάξης των €2,5 δισ.
Και χαρακτήρισε την συγκεκριμένη εξαγορά μία σημαντική επιτυχία τόσο για την ελληνική οικονομία όσο και για τους μετόχους και κυρίως το πρώην Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) καθώς του δίνει τη δυνατότητα να ανακτήσει τα χρήματα που επένδυσε για την εξυγίανση της πρώην Τράπεζας Αττικής με κέρδος. Όπως σημείωσε ο κ. Εξάρχου, αυτό δικαιώνει την προσπάθεια της κυβέρνησης να στηρίξει τη δημιουργία του 5ου τραπεζικού πυλώνα και η εξαγορά της HSBC Μάλτας αποτελεί μία εκδήλωση αυτής της δικαίωσης.
METKA: Πρωταγωνιστεί στη νέα εποχή των υποδομών
Στην εξίσωση των μεγάλων έργων δεν αρκεί το όραμα ούτε τα κεφάλαια. Χρειάζονται, όπως τόνισε με τη σειρά του από το βήμα του 5ου Thessaloniki Metropolitan Summit, ο διευθύνων σύμβουλος της Metka, κ. Ντίνος Μπενρουμπή, τρία θεμέλια, η τεχνογνωσία, η ανθεκτική και βιώσιμη τεχνολογία και το κέρδος. «Μόνο έτσι ένα έργο μπορεί να σταθεί γερά στον χρόνο και να αποδώσει πραγματική αξία», σημειώνει. Δίπλα σε αυτά, συμπληρώνει, μπαίνουν οι σωστοί άνθρωποι, η εξασφάλιση κεφαλαίων και η οργάνωση σε όλα τα στάδια – από τον σχεδιασμό μέχρι την υλοποίηση.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο κ. Μπενρουμπή έδωσε μια συνολικότερη εικόνα για τον κλάδο των υποδομών στην Ελλάδα. Επισήμανε ότι η χώρα μας δαπανά μόλις το 2% του ΑΕΠ σε έργα υποδομής, τη στιγμή που ο μέσος όρος στην Ευρώπη αγγίζει το 6%. «Αυτό δείχνει τη μεγάλη υστέρηση, αλλά ταυτόχρονα και το τεράστιο περιθώριο ανάπτυξης που έχουμε μπροστά μας», σχολίασε.
Η Metka, σε συνεργασία με τη Metlen τη μητρική εταιρεία και την Elemka, έχει αποκτήσει ισχυρό πλεονέκτημα στην αγορά, με στόχο να αυξήσει τα κέρδη της και να ενισχύσει τον ρόλο της στον τομέα των κατασκευών. Παράλληλα, η εισηγμένη παρουσία της Μetlen στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου αποτελεί, όπως είπε, παράγοντα διαφάνειας και αξιοπιστίας, δίνοντας προοπτική σε μια μεσοπρόθεσμη και υγιή αναπτυξιακή πορεία.
Αναφερόμενος στα μεγάλα έργα που βρίσκονται σε εξέλιξη, στάθηκε ιδιαίτερα στο flyover της Θεσσαλονίκης, στη σιδηροδρομική σύνδεση Αθήνας – Θεσσαλονίκης, στο ΣΔΙΤ για την κατασκευή 17 νέων σχολείων στη Θεσσαλονίκη και στην επέκταση του Οργανισμού Λιμένος Θεσσαλονίκης, που –όπως τόνισε– θα αναδιαμορφώσει ριζικά τη λειτουργία του λιμανιού.
Ο κ. Μπενρουμπή εξήγησε ακόμη τη διαφορά ανάμεσα στις παραχωρήσεις και τα ΣΔΙΤ. Στις παραχωρήσεις, όπως είπε, ο ιδιώτης αναλαμβάνει τη χρηματοδότηση του έργου, ενώ στα δημόσια έργα το βάρος πέφτει στο κράτος. «Μπήκαμε στον τομέα αυτόν γιατί νιώσαμε ότι θα εξελιχθεί σε έναν πολύ ισχυρό και αξιόπιστο κλάδο», σχολίασε.
Σημαντικό ρόλο, ωστόσο, έχει και το ίδιο το κράτος. «Πρέπει να συνεργάζεται σοβαρά με τον ανάδοχο, να έχουν γίνει οι απαλλοτριώσεις πριν από τη σύμβαση και όχι μετά, και οι μελέτες να είναι ώριμες ώστε να μην χάνεται χρόνος», υπογράμμισε. Όπως πρόσθεσε, η σχέση με την κυβέρνηση οφείλει να βασίζεται στην καλή πίστη, αλλιώς το ρίσκο για πρόσθετες καθυστερήσεις και κόστη γίνεται τεράστιο.
Με αυτές τις παραμέτρους, η Metka φιλοδοξεί να πρωταγωνιστήσει στη νέα εποχή των υποδομών στην Ελλάδα, επενδύοντας σε τεχνογνωσία, ανθρώπους και συνεργασίες που μπορούν να μετατρέψουν τον κατασκευαστικό τομέα σε μοχλό ανάπτυξης για ολόκληρη τη χώρα.