Όταν η είδηση γίνεται θέαμα: μια προσωπική τοποθέτηση
Τις τελευταίες ημέρες παρακολουθώ το περιστατικό με τη δασκάλα και το μικρό παιδί να εξελίσσεται σε ένα μιντιακό θρίλερ χωρίς τέλος. Και όσο κι αν το ίδιο το γεγονός σηκώνει διερεύνηση, προβληματισμό και ψύχραιμη θεσμική αντιμετώπιση, όσα ακολούθησαν από μερίδα των ΜΜΕ ξεπέρασαν κάθε όριο.
Δεν μπορώ να το θέσω αλλιώς: αυτό που συμβαίνει είναι κανιβαλισμός.
Ως δημοσιογράφος γνώριζα το περιστατικό από την πρώτη στιγμή. Κι όμως, συνειδητά επέλεξα να μην το δημοσιοποιήσω αμέσως. Όχι επειδή υποτίμησα τη σημασία του, αλλά επειδή για μένα υπάρχουν αδιαπραγμάτευτες αρχές: η προστασία ενός παιδιού, ο σεβασμός στην οικογένεια και η ανάγκη να προηγηθούν οι επίσημες διαδικασίες, χωρίς θόρυβο, χωρίς πανικό, χωρίς τηλεοπτικές υπερβολές.
Κανείς δεν φαίνεται να σκέφτηκε τι βιώνει αυτό το μικρό παιδί.
Πώς μπορεί να νιώθει βλέποντας ή έστω ακούγοντας ότι η προσωπική του ιστορία παίζει καθημερινά στα κανάλια.
Πώς το διαχειρίζεται η οικογένεια, που ξαφνικά βρίσκεται στο επίκεντρο ενός θορύβου που δεν προκάλεσε και σίγουρα δεν επιθυμεί, χωρίς να το έχει επιλέξει και χωρίς να έχει την παραμικρή δύναμη να σταματήσει το μιντιακό κύμα.
Και μέσα σε αυτό το κλίμα, δέχθηκα κλήσεις από κανάλια για να μιλήσω «ως γνώστης της υπόθεσης».
Αρνήθηκα.
Δεν επρόκειτο να βγω on air για να «συμπληρώσω το παζλ» ενός θεάματος που ήδη είχε ξεφύγει από τα όρια της ενημέρωσης. Δεν θα συμμετείχα σε μια δημόσια διαπόμπευση, ούτε θα έβαζα το όνομά μου ως κομμάτι ενός μηχανισμού που λειτουργεί με λογική τηλεθέασης αντί για δεοντολογία.
Σε μια κοινωνία που φωνάζει πως «πρέπει να προστατεύουμε τα παιδιά», όλο αυτό μοιάζει με απίστευτη αντίφαση. Γιατί την ίδια στιγμή τα βομβαρδίζει με δημοσιότητα που δεν επέλεξαν και δεν αντέχουν.
Προτίμησα να περιμένω. Όταν υποβλήθηκε η καταγγελία στην αστυνομία και μπήκαν τα πράγματα στη θεσμική τους σειρά, πέρασα την είδηση καθαρά, χωρίς υπερβολές, χωρίς συναισθηματικούς τονισμούς, χωρίς τοξικό φορτίο. Και από εκεί και πέρα αποφάσισα συνειδητά να μην ασχοληθώ ξανά. Δεν θα γινόμουν μέρος ενός μηχανισμού που τρέφεται από αναπαραγωγή εντυπώσεων.
Το πρόβλημα δεν είναι η ενημέρωση είναι η εμπορευματοποίηση της ανθρώπινης δυστυχίας.
Η μετατροπή ενός πραγματικού περιστατικού σε θέαμα.
Η αδιάκοπη προβολή που εξυπηρετεί τηλεθέαση και όχι την αλήθεια.
Και όταν στο επίκεντρο βρίσκεται ένα παιδί, αυτή η προσέγγιση γίνεται απανθρωπη και καταχρηστική .Η ευκολία με την οποία ξεχνάμε ότι στο κέντρο μιας «είδησης» βρίσκονται άνθρωποι, όχι χαρακτήρες σε σενάριο.Και όταν μέσα σε αυτούς τους ανθρώπους υπάρχει ένα παιδί, η ευθύνη μας είναι διπλάσια.
Η δημοσιογραφία οφείλει να είναι ψύχραιμη, ανθρώπινη και συνειδητή. Όχι θορυβώδης, αδιάκριτη και διψασμένη για δράμα. Κι αν κάτι χρειάζεται να αλλάξει στο μιντιακό τοπίο, είναι ακριβώς αυτή η νοοτροπία που μετατρέπει το ευαίσθητο σε προϊόν και την ενημέρωση σε θέαμα.
Εγώ έκανα την επιλογή μου. Και θα συνεχίσω να την κάνω: να σέβομαι τον άνθρωπο πάνω από την είδηση. Γιατί, στο τέλος, μόνο έτσι σώζεται η αξιοπρέπεια και της κοινωνίας και της δημοσιογραφίας.
Χ@ρα