Γράφει η Χαρά Βαραβέρη
Η πρόσφατη αποκάλυψη ότι η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία ζητά την επιστροφή 10,5 εκατομμυρίων ευρώ από το ΦΟΔΣΑ Πελοποννήσου αναδεικνύει μια σοβαρή υπόθεση κακοδιαχείρισης ευρωπαϊκών πόρων και εγείρει ερωτήματα για τη διαφάνεια και την αποτελεσματικότητα των δημόσιων έργων στην Ελλάδα.
Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO) διεξάγει έρευνα για την κατανομή και χρήση των ευρωπαϊκών κονδυλίων που διατέθηκαν για την κατασκευή 248 κέντρων ανακύκλωσης στην Πελοπόννησο, την Αττική και την Κρήτη. Σύμφωνα με πληροφορίες, υπάρχει υποψία ότι τα έργα είτε δεν ολοκληρώθηκαν ποτέ, είτε πραγματοποιήθηκαν με υπερτιμολογήσεις, είτε χρησιμοποιήθηκαν για άλλους σκοπούς πέρα από την ανακύκλωση. Αυτό έχει οδηγήσει στην απαίτηση επιστροφής του ποσού των 10,5 εκατομμυρίων ευρώ.
Η υπόθεση αυτή δεν αφορά μόνο τη διοίκηση του ΦΟΔΣΑ, αλλά και την πολιτική ηγεσία που ενέκρινε τα έργα και τις χρηματοδοτήσεις. Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία έχει ήδη αναφέρει ότι για την πλήρη διερεύνηση της υπόθεσης απαιτείται η άρση της ασυλίας των εμπλεκόμενων υπουργών, κάτι που σύμφωνα με το άρθρο 86 του ελληνικού Συντάγματος απαιτεί την έγκριση της Βουλής. Αυτό έχει προκαλέσει αντιδράσεις και ανησυχίες για την πολιτική βούληση να αντιμετωπιστεί η διαφθορά.
Η κακοδιαχείριση των ευρωπαϊκών πόρων για την ανακύκλωση έχει άμεσο αντίκτυπο στην τοπική κοινωνία και το περιβάλλον. Τα έργα που προορίζονταν για την ενίσχυση της ανακύκλωσης και την προστασία του περιβάλλοντος είτε δεν υλοποιήθηκαν, είτε απέτυχαν να αποδώσουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Αυτό ενισχύει την αίσθηση ότι οι δημόσιοι πόροι σπαταλώνται χωρίς αντίκρισμα, ενώ η περιβαλλοντική πολιτική παραμένει σε επίπεδο εξαγγελιών.
Ποιοι φέρουν την ευθύνη
Η υπόθεση αυτή έχει πολλαπλά επίπεδα ευθύνης:
- Διοίκηση ΦΟΔΣΑ Πελοποννήσου
- Άμεση ευθύνη για τις αποφάσεις, τις αναθέσεις έργων και την παρακολούθηση της υλοποίησης.
- Αν αποδειχθεί παράνομη διαχείριση ή δόλος, η διοίκηση θα βρεθεί στο επίκεντρο.
- Περιφερειακή και πολιτική ηγεσία
- Έμμεση ευθύνη για την έγκριση και επίβλεψη των έργων.
- Η διερεύνηση εμπλοκής υπουργών ή αιρετών απαιτεί έγκριση της Βουλής, λόγω συνταγματικής ασυλίας.
- Ελεγκτικοί μηχανισμοί
- Ευθύνη για τον έλεγχο της ορθής κατανομής των κονδυλίων και την τήρηση των διαδικασιών.
Ποιος θα πληρώσει;
Αν δεν βρεθούν υπεύθυνοι με προσωπική ευθύνη, τα 10,5 εκατομμύρια ευρώ θα βαρύνουν το ελληνικό δημόσιο, και κατ’ επέκταση τους φορολογούμενους. Αν όμως η έρευνα αποδείξει δόλο ή σοβαρή αμέλεια σε συγκεκριμένα πρόσωπα, μπορεί να διεκδικηθεί επιστροφή από αυτούς.
Επιπτώσεις
Η κακοδιαχείριση αυτών των κονδυλίων πλήττει άμεσα:
- Την εμπιστοσύνη των πολιτών στους θεσμούς και στις περιβαλλοντικές πολιτικές.
- Την αποτελεσματικότητα της ανακύκλωσης στην Πελοπόννησο, αφού έργα που προορίζονταν για προστασία του περιβάλλοντος δεν αποδίδουν.
- Την εικόνα της Ελλάδας στην ΕΕ, ειδικά σε θέματα διαφάνειας και χρηστής διοίκησης των ευρωπαϊκών πόρων.
Τα «σπιτάκια ανακύκλωσης» του ΦΟΔΣΑ Πελοποννήσου αποδεικνύουν ότι η καλή πρόθεση από μόνη της δεν αρκεί. Χρειάζεται σοβαρότητα, διαφάνεια, σωστός σχεδιασμός και πολιτική βούληση για να διασφαλιστεί η ορθή χρήση των δημόσιων και ευρωπαϊκών πόρων. Η υπόθεση δεν είναι μόνο οικονομική, αλλά και κοινωνική και περιβαλλοντική και η Ελλάδα καλείται να δώσει πειστικές απαντήσεις.