Παρουσία της υπουργού Πολιτισμού, Λίνας Μενδώνη, στο αμφιθέατρο του Μουσείου Μπενάκη, παρουσιάστηκε το έργο «Συλλογές Τατοΐου: Ξεκλειδώνοντας τον υλικό πολιτισμό και την ιστορία ενός αιώνα», ένα εγχείρημα του υπουργείου Πολιτισμού για την τεκμηρίωση, την καταγραφή και την ψηφιοποίηση των κινητών μνημείων του πρώην βασιλικού κτήματος Τατοΐου.
Η διαδικτυακή πύλη (https://tatoicollections.culture.gov.gr/), που δημιούργησε η Διεύθυνση Διαχείρισης Εθνικού Αρχείου Μνημείων του υπουργείου Πολιτισμού, αποδίδει στο κοινό τη μεγαλύτερη συλλογή του είδους της, στη χώρα, αφιερωμένη στις καλές και εφαρμοσμένες τέχνες, στην ιστορία και στον υλικό πολιτισμό της νεότερης Ελλάδας.
Η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, στον χαιρετισμό της σημείωσε: «Παρά τη δεδομένη ιστορική σημασία του κτήματος του Τατοίου, καθώς και την υψηλή περιβαλλοντική του αξία, παρέμενε επί δεκαετίες παραμελημένο και αναξιοποίητο από την ελληνική Πολιτεία, εξαιτίας ιδεοληψιών και εσφαλμένης νοοτροπίας στην προσέγγιση της νεότερης Ιστορίας μας.
Η διαχειριστική ευθύνη του κτήματος πέρασε στην ελληνική Πολιτεία, μετά την πολιτειακή μεταβολή, που επέφερε το δημοψήφισμα του 1974, και κυρίως μετά την απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου του Στρασβούργου, το 2003, η οποία αφορούσε το θέμα της λεγόμενης βασιλικής περιουσίας. Το 2019, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης συμπεριέλαβε την προστασία, τη συντήρηση και την ανάδειξη του Τατοΐου μεταξύ των εμβληματικών προγραμματιζόμενων έργων της κυβέρνησής του… Στα 1.690 στρέμματα, που καταλαμβάνει ο ιστορικός πυρήνας, βρίσκονται κτίρια-μνημεία, εντός των οποίων βρέθηκαν στοιβαγμένα σε εξαιρετικά κακές συνθήκες χιλιάδες κινητά αντικείμενα, πολλά εκ των οποίων έχουν χαρακτηριστεί μνημεία, σύμφωνα με το εθνικό θεσμικό πλαίσιο της προστασίας της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.
Το σύνολο των υλοποιούμενων έργων, τα οποία στην πρώτη και κύρια φάση τους έχουν ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2026, εντάσσεται σε ένα συνεκτικό και ολοκληρωμένο σχέδιο για τη μετατροπή και την αξιοποίηση του Τατοΐου ως ανοιχτού και προσβάσιμου περιαστικού χώρου πρασίνου πολλαπλών δραστηριοτήτων, ελκυστικού για όλες τις κατηγορίες πολιτών καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Ο όλος σχεδιασμός αποσκοπεί στην ανάδειξη του κτήματος ως χώρου ιστορικής μνήμης, πολιτισμού, εκπαίδευσης, περιβαλλοντικής αγωγής και αναψυχής εντός του αποκατεστημένου και προστατευόμενου φυσικού τοπίου, με σεβασμό στην ιδιαίτερη φυσιογνωμία του και στην παράλληλη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητάς του».
Στην πύλη παρουσιάζονται σήμερα περισσότερα από 70.000 τεκμηριωμένα αντικείμενα, προσφέροντας μια σπάνια, πολυεπίπεδη εικόνα της ελληνικής και ευρωπαϊκής ιστορίας, από τον 19ο έως τον 20ό αιώνα. Με επίκεντρο την ευρωπαϊκή τέχνη και το design του 19ου και του 20ού αιώνα, οι συλλογές Τατοΐου εκτείνονται χρονικά και γεωγραφικά από την ελληνική αρχαιότητα έως τα καθημερινά αντικείμενα της δεκαετίας του ’60, και από την Ευρώπη έως την Απω Ανατολή. Επιπλα, έργα τέχνης, είδη μεταλλοτεχνίας, πορσελάνες, κοσμήματα, ενδύματα, στρατιωτικός εξοπλισμός, παράσημα, βιβλία, αντικείμενα λατρείας και προσωπικά τεκμήρια συνθέτουν ένα μοναδικό πολιτιστικό σύνολο, που αποκαλύπτει πτυχές της καλλιτεχνικής παραγωγής, της καθημερινότητας και της πολιτικής ιστορίας της νεότερης Ελλάδας.
«Η ψηφιοποίηση και η ψηφιακή καταγραφή και τεκμηρίωση», σημείωσε η υπουργός, «των συλλογών των κινητών αντικειμένων του Τατοΐου, που βαίνει σταδιακά προς ολοκλήρωση, σηματοδοτεί, παράλληλα, την ένταξη και την ενσωμάτωσή τους στα πληροφοριακά συστήματα του Εθνικού Αρχείου Μνημείων».
Η υπουργός, κλείνοντας, αναφέρθηκε στην έντυπη έκδοση του υπουργείου Πολιτισμού «Ξεκλειδώνοντας το Τατόι», η οποία περιέχει, συνοπτικά, μέρος των συλλογών του. «Η έκδοση αυτή δίνει στο κοινό τη δυνατότητα να αποκτήσει μια πρώτη επαφή με την άγνωστη έως σήμερα συλλογή αντικειμένων, που πλαισιώνεται από ένα εξίσου άγνωστο αρχείο εγγράφων, φωτογραφιών και άλλων χαρτώων τεκμηρίων, το οποίο ταξινομείται, ψηφιοποιείται και συντηρείται συστηματικά, προκειμένου να αποδοθεί και αυτό, μαζί με τα βιβλία των επιμέρους βιβλιοθηκών των μελών της τέως βασιλικής οικογένειας, στους μελετητές – αρχικά με ψηφιακή πρόσβαση και στη συνέχεια με φυσική. Τη διάσωση, τη μελέτη και την ανάδειξη αυτού του πολύτιμου ιστορικού και πολιτιστικού κεφαλαίου, που συνδέεται άρρηκτα με μία από τις πιο κρίσιμες και συνάμα γόνιμες περιόδους της ελληνικής ιστορίας, η οποία σημαδεύτηκε από τους αγώνες της εθνικής ολοκλήρωσης, τη Μεγάλη Ιδέα, αλλά και τον Εθνικό Διχασμό, τη Μικρασιατική Καταστροφή, τους μεγάλους κοινωνικούς μετασχηματισμούς και τη θεμελίωση του σύγχρονου ελληνικού κράτους, την οφείλουμε στις Υπηρεσίες του υπουργείου Πολιτισμού. Εν προκειμένω, στη Διεύθυνσης Διαχείρισης Εθνικού Αρχείου Μνημείων. Για την καθοριστική συμβολή τους, θα ήθελα να συγχαρώ και να ευχαριστήσω θερμά τα στελέχη της Διεύθυνσης Διαχείρισης Εθνικού Αρχείου Μνημείων στο πρόσωπο της προϊσταμένης της δρος Μαρίας Ξένης Γαρέζου».