Την Κοινωνική Συμφωνία για την Ενίσχυση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας που υπεγράφη μεταξύ της Κυβέρνησης και Εθνικών Κοινωνικών Εταίρων για την ενίσχυση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας παρουσίασε σε συνέντευξη Τύπου που πραγματοποιήθηκε στο Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, η Υπουργός Νίκη Κεραμέως και οι εκπρόσωποι των Εθνικών Κοινωνικών Εταίρων κ.κ. Γιάννης Παναγόπουλος (ΓΣΕΕ), Σπύρος Θεοδωρόπουλος (ΣΕΒ), Γιώργος Καββαθάς (ΓΣΕΒΕΕ), Σταύρος Καφούνης (ΕΣΕΕ), Γιάννης Παράσχης (ΣΕΤΕ) και Λουκία Σαράντη (ΣΒΕ).
«Είναι μία ιστορική συμφωνία. Όχι μόνο γιατί κάτι ανάλογο δεν έχει συμβεί ποτέ στο παρελθόν στη χώρα μας – μία συμφωνία Κυβέρνησης με όλους τους Εθνικούς Κοινωνικούς Εταίρους τέτοιου εύρους – αλλά κυρίως γιατί η Συμφωνία χτίζει ένα πλαίσιο συνεργασίας που δίνει σταθερότητα, ασφάλεια και ξεκάθαρους κανόνες για όλους και σηματοδοτεί την αφετηρία μιας νέας εποχής για τις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας στην Ελλάδα. Σύντομα, θα καλύπτονται από Συλλογικές Συμβάσεις πολλοί περισσότεροι εργαζόμενοι, με πολλά και πολύ σημαντικά οφέλη για εκείνους, αλλά και για τις επιχειρήσεις. Για τους εργαζόμενους, σημαίνει δυνατότητα για αύξηση μισθών και παροχών, σταθερό, ασφαλές και προβλέψιμο εργασιακό περιβάλλον, λιγότερο άγχος, αφού μειώνεται η ανησυχία για αλλαγές στους εργασιακούς όρους. Είναι μια βαθιά ανάσα ασφάλειας και αξιοπρέπειας. Για τις επιχειρήσεις, σημαίνει σταθερότητα, δυνατότητα επένδυσης στους εργαζόμενους, περιβάλλον με ξεκάθαρους κανόνες δίχως συνεχείς ή ανοιχτές διαπραγματεύσεις, περιβάλλον που διευκολύνει και ενισχύει την ανάπτυξη και την καταπολέμηση αθέμιτου ανταγωνισμού», δήλωσε η κα Κεραμέως.
Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτή είναι η πρώτη φορά που μία τέτοια συμφωνία φέρει την υπογραφή του συνόλου των Εθνικών Κοινωνικών Εταίρων και της Πολιτείας. Παράλληλα, με την υπογραφή της Κοινωνικής Συμφωνίας τίθεται οριστικό τέλος σε μνημονιακούς περιορισμούς.
Προηγήθηκαν επτά μήνες εντατικών και εξαιρετικά αποδοτικών διαβουλεύσεων μεταξύ του Υπουργείου και των εκπροσώπων των Εθνικών Κοινωνικών Εταίρων. Οι διαβουλεύσεις αυτές επιστεγάστηκαν με την υπογραφή μιας Κοινωνικής Συμφωνίας, ιστορικής σημασίας, η οποία κινείται σε τρείς βασικούς άξονες:
Ο πρώτος άξονας αφορά τη διευκόλυνση που παρέχεται στην επέκταση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας ώστε πολλοί περισσότεροι εργαζόμενοι να προστατεύονται από Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας. Στην κατεύθυνση αυτή
α) μειώνεται το απαιτούμενο ποσοστό κάλυψης από 50% σε 40%,
β) δημιουργείται νέα δυνατότητα για την επέκταση Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας, καθώς το ποσοτικό κριτήριο του 40% δεν θα εξετάζεται καθόλου όταν τη Συλλογική Σύμβαση Εργασίας συνυπογράφουν Εθνικοί Κοινωνικοί Εταίροι και
γ) δίνεται η δυνατότητα στη ΓΣΕΕ να μπορεί να συνάπτει ή να συνυπογράφει κλαδικές Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας επικουρικά εφόσον προσκληθεί από μέλος της να το κάνει, ώστε να εφαρμόζεται η νέα δυνατότητα της επέκτασης. Επίσης, προβλέπεται απλοποίηση των διαδικασιών για εγγραφή στα μητρώα οργανώσεων (ΓΕΜΗΣΟΕ και ΓΕΜΗΟΕ) ώστε να ενισχυθεί η εγγραφή σε αυτά και κατά συνέπεια η δυνατότητα επέκτασης συλλογικών συμβάσεων εργασίας.
Ο δεύτερος άξονας αφορά στην πλήρη προστασία των εργαζομένων μετά τη λήξη των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας. Με τον τρόπο αυτό ενισχύεται η σταθερότητα και η ασφάλεια του εργασιακού περιβάλλοντος, αφού διατηρούνται στο ακέραιο τα δικαιώματα των εργαζομένων μέχρι τη σύναψη νέας συλλογικής ή ατομικής σύμβασης εργασίας. Στην κατεύθυνση αυτή, όλοι οι όροι μιας Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας εξακολουθούν να ισχύουν και μετά τη λήξη της. Αρχικά, δίνεται μία παράταση τριών μηνών στην ισχύ της. Μετά την παρέλευση αυτού του χρόνου εξακολουθούν να ισχύουν όλοι οι όροι της Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας, μέχρι τη σύναψη νέας συλλογικής ή ατομικής σύμβασης εργασίας. Καταργείται η μνημονιακή ρύθμιση για τη μερική μετενέργεια που ισχύει από το 2012 και επαναφέρεται το προμνημονιακό καθεστώς της πλήρους μετενέργειας. Επίσης, καλύπτονται από την Συλλογική Σύμβαση Εργασίας και όσοι εργαζόμενοι προσλαμβάνονται κατά την τρίμηνη παράτασή της.
Ο τρίτος άξονας αφορά στην επιτάχυνση των διαδικασιών σε περίπτωση διαφωνίας εργαζομένων και εργοδοτών. Θεσπίζονται καλύτερες και ταχύτερες διαδικασίες για την επίλυση διαφορών μέσω του Ο.ΜΕ.Δ. Συγκεκριμένα, η Κοινωνική Συμφωνία προβλέπει μηχανισμό προελέγχου των προϋποθέσεων για μονομερή προσφυγή στη Μεσολάβηση και στη Διαιτησία από τριμελή επιτροπή που θα συσταθεί στον Ο.ΜΕ.Δ. Επίσης, καταργείται ο δεύτερος βαθμός διαιτησίας του Ο.ΜΕ.Δ για τη γρηγορότερη επίλυση διαφορών, ενώ διατηρείται η δυνατότητα δικαστικής προσβολής της διαιτητικής απόφασης.
Η Κοινωνική Συμφωνία συνεπάγεται πολλαπλά οφέλη για εργαζόμενους και επιχειρήσεις καθώς οδηγεί στη σύναψη και επέκταση περισσότερων Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας, δημιουργεί ένα ασφαλές και προβλέψιμο εργασιακό περιβάλλον, προστατεύει πλήρως τα δικαιώματα των εργαζομένων ακόμα και μετά τη λήξη Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας, προστατεύει τους νεοπροσλαμβανόμενους, δημιουργεί τις προϋποθέσεις για περαιτέρω αύξηση μισθών και παροχών, ενισχύει τον υγιή ανταγωνισμό και διασφαλίζει τη νομιμότητα με σαφή προσδιορισμό του πεδίου εφαρμογής των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας και κατά την επέκτασή τους.
«Επιτρέψτε μου να επισημάνω ότι η Κοινωνική Συμφωνία, πέρα από τα οφέλη για εργαζόμενους και επιχειρήσεις, αποδεικνύει στην πράξη ότι οφείλουμε να συζητάμε. Ότι μπορούμε, μέσα από το διάλογο, να καταλήγουμε σε συμφωνίες που ωφελούν όλα τα μέρη. Εργαζόμενους, εργοδότες, ολόκληρη την κοινωνία. Θέλω για μία ακόμα φορά να ευχαριστήσω τους εκπροσώπους των Εθνικών Κοινωνικών Εταίρων για την εξαιρετική συνεργασία και την πολύτιμη συνεισφορά τους στην επίτευξη της Συμφωνίας. Ξεχωριστές ευχαριστίες στον κ. Γενικό Γραμματέα Νίκο Μηλαπίδη, που ηγήθηκε της πρώτης κρίσιμης φάσης της διαπραγμάτευσης με όλα τα τεχνικά κλιμάκια των Εθνικών Κοινωνικών Εταίρων και συμμετείχε βέβαια ενεργά και στην δεύτερη φάση. Θέλω να εκφράσω την ικανοποίηση μας, γιατί ο οδικός χάρτης για την ενίσχυση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας δεν αποτελεί μονομερή απόφαση της Κυβέρνησης, αλλά το προϊόν διαλόγου και συμφωνίας ανάμεσα στην Πολιτεία και το σύνολο των Εθνικών Κοινωνικών Εταίρων. Πρόκειται για σημαντική κατάκτηση και ταυτοχρόνως σημαντική αφετηρία, για τη διεύρυνση του κοινωνικού διαλόγου σε όλα τα επίπεδα. Η σημερινή ιστορική Κοινωνική Συμφωνία αποδεικνύει και κάτι ακόμη: ότι είναι πολλά περισσότερα αυτά που μας ενώνουν από αυτά που μας χωρίζουν. Και εμείς θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε για να διευρύνουμε αυτά που μας ενώνουν και να περιορίζουμε αυτά που μας χωρίζουν» κατέληξε η Υπουργός.
Η έκδοση του Σχεδίου Δράσης για την ενίσχυση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας θα πραγματοποιηθεί εντός του Δεκεμβρίου, ενώ η Κοινωνική Συμφωνία θα νομοθετηθεί στις αρχές του 2026.
Η συνέντευξη Τύπου πραγματοποιήθηκε παρουσία των Υφυπουργών Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Άννας Ευθυμίου και Κώστα Καραγκούνη, του Γενικού Γραμματέα Εργασιακών Σχέσεων Νίκου Μηλαπίδη και του Γενικού Γραμματέα Κοινωνικών Ασφαλίσεων Κωνσταντίνου Τσαγκαρόπουλου.
Παρουσίαση Κοινωνική Συμφωνία
Δηλώσεις των εκπροσώπων των Εθνικών Κοινωνικών Εταίρων για την υπογραφή της Κοινωνικής Συμφωνίας
Ο Πρόεδρος της ΓΣΕΕ Γιάννης Παναγόπουλος δήλωσε:
«Ακόμα και στη μνημονιακή περίοδο, πολύ περισσότερο στη μεταμνημονιακή, πρότεινα την ιδέα ενός σύγχρονου κοινωνικού συμβολαίου μεταξύ Κυβέρνησης Εργοδοτών και Εργαζομένων. Με αυτό το στόχο συμφώνησα μετά από πολύμηνες διαπραγματεύσεις με τους Προέδρους των Εργοδοτικών Οργανώσεων και την Κυβέρνηση δια της αρμόδιας Υπουργού κας Κεραμέως στη «νέα κοινωνική συμφωνία» που σήμερα ανακοινώθηκε και πρόκειται να νομοθετηθεί. Ασφαλώς δεν αποτελεί ένα ολοκληρωμένο βήμα προς «κοινωνικό συμβόλαιο για την ανάπτυξη και την κοινωνική δικαιοσύνη». Ωστόσο, είναι ένα σημαντικό βήμα, καθώς αντιμετωπίζει τη βελτίωση κάλυψης των μισθωτών στη χώρα από συλλογικές συμβάσεις, καθώς αποκαθιστά σε σημαντικό βαθμό το συλλογικό εργασιακό δίκαιο (επέκταση κλαδικών συμβάσεων, πλήρης μετενέργεια κ.α.), το οποίο είχε κυριολεκτικά καταρρεύσει με τις μνημονιακές παρεμβάσεις. Τώρα είναι η ώρα που θα κριθεί στην πράξη και η ικανότητα των Συνδικαλιστικών Οργανώσεων να συνάψουν συλλογικές συμβάσεις που μπορούν να καλύψουν εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενους. Θα κριθεί βεβαίως και η διάθεση Εργοδοτών και Κυβέρνησης να συμβάλουν θεσμικά στην προσπάθεια αύξησης του διαθέσιμου εισοδήματος των Εργαζομένων και κυρίως της αγοραστικής δύναμής του. Από τα λόγια στα έργα για όλους λοιπόν. Αυτή είναι η πρόκληση. Όσο με αφορά θα συνεχίσω να αγωνίζομαι για την επαναφορά της διαμόρφωσης του κατώτερου μισθού από την Εθνική Σύμβαση που διαπραγματεύονται ΓΣΕΕ και Εργοδοτικές Οργανώσεις. Είναι προφανές ότι κάποιοι που έταζαν και τάζουν στους πάντες τα πάντα θα ξεβολευτούν. Θα πρέπει να αποφασίσουν αν θα εξακολουθήσουν την άγονη κομματική γραμμή του «όλα ή τίποτα». Εμείς τολμάμε σήμερα. Και ο αγώνας συνεχίζεται με στόχο μεγαλύτερη συμφωνία που θα δίνει ώθηση στην ανάπτυξη της χώρας αλλά θα εγγυάται και τη δίκαιη διανομή και αναδιανομή του πλούτου αυτής της ανάπτυξης».
Ο Πρόεδρος του ΣΕΒ Σπύρος Θεοδωρόπουλος δήλωσε:
«Καταρχάς θα ήθελα να ευχαριστήσω την Υπουργό Εργασίας, τον Πρόεδρο της ΓΣΕΕ, καθώς και τους συναδέλφους προέδρους εργοδοτικών οργανώσεων για την μακρά και εποικοδομητική συνεργασία μας η οποία κατέληξε στα αποτελέσματα που σας ανακοίνωσε η κυρία Υπουργός. Ο κοινωνικός διάλογος αποτελεί μια από τις πλέον σημαντικές διαστάσεις του δημοσίου διαλόγου και είμαι ιδιαίτερα χαρούμενος που έμπρακτα αποδεικνύουμε την ικανότητά μας να συνεργαζόμαστε και να συμφωνούμε. Ο διάλογος, φέρνει στο τραπέζι τις δυνάμεις της εργασίας, εργαζόμενους και εργοδότες που εξ όψεως μόνον, έχουν αντίθετα συμφέροντα, και επιχειρεί μια εποικοδομητική σύνθεση με όσο το δυνατόν μεγαλύτερα αμοιβαία οφέλη. Η εμπειρία του παρελθόντος έδειξε ότι μια από τις αιτίες που δημιούργησαν την κρίση ήταν και το γεγονός ότι συμφωνούντο αυξήσεις οι οποίες δεν έδιναν τη σημασία που έπρεπε σε παραγωγικότητα και ανταγωνιστικότητα. Σήμερα όλοι αναγνωρίζουμε ότι έχουμε μια νέα πραγματικότητα οικονομικής ανάπτυξης και προοπτικής. Δυστυχώς όμως σε αυτή την ανάπτυξη δεν συμμετέχει ένα μέρος των εργαζομένων. Η υποχρέωση μας ως εργοδότες είναι να αυξήσουμε την παραγωγικότητα μέσω των επενδύσεών μας, το οποίο θα επιτρέψει την αύξηση των εισοδημάτων και ταυτόχρονα να συμβάλουμε και εμείς με τις δυνάμεις μας στην υπογραφή συλλογικών συμβάσεων που θα καλύπτουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερο ποσοστό εργαζομένων. Η υπογραφή όμως των ΣΣΕ προϋποθέτει κοινωνικό διάλογο ουσιαστικό και αποτελεσματικό. Πιστεύουμε ότι η συμφωνία που ανακοινώνουμε σήμερα δημιουργεί τις προϋποθέσεις για ένα διάλογο με αυτά τα χαρακτηριστικά. Δημιουργεί ένα νέο πλαίσιο συζητήσεων πιο σύγχρονο, πιο ουσιαστικό και πιο προσαρμοσμένο στις ανάγκες της εποχής μας. Ένα πλαίσιο που δημιουργεί προϋποθέσεις ευρείας κοινωνικής συναίνεσης στην προσπάθεια εξεύρεσης κοινά επωφελών λύσεων. Πιστεύω πως είμαστε πλέον πιο έτοιμοι να συνεργαστούμε εποικοδομητικά. Σας ευχαριστώ».
Ο Πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ Γιώργος Καββαθάς δήλωσε:
«Η Κοινωνική Συμφωνία είναι το αποτέλεσμα ενός ουσιαστικού τριμερούς κοινωνικού διαλόγου και παράδειγμα καλής νομοθέτησης. Η αναγνώριση της επικουρικής αρμοδιότητας στους εθνικούς κοινωνικούς εταίρους και η μετενέργεια των κανονιστικών όρων των ΣΣΕ μέχρι την υπογραφή νέας, είναι παρεμβάσεις στήριξης των μισθών και ενός ασφαλούς περιβάλλοντος για τους εργαζόμενους».
Ο Πρόεδρος της ΕΣΕΕ Σταύρος Καφούνης δήλωσε:
«Καταλήξαμε σε μια συμφωνία ευθύνης ανάμεσα σε όλους τους κοινωνικούς εταίρους και το Υπουργείο Εργασίας. Μια συμφωνία με προστιθέμενη αξία και αναπτυξιακό πρόσημο για τις επιχειρήσεις, τους εργαζόμενους και το σύνολο της οικονομίας. Η συμφωνία ευνοεί την αύξηση της παραγωγικότητας και των αμοιβών μέσα από την υπογραφή περισσότερων συλλογικών συμβάσεων, ενδυναμώνοντας αποφασιστικά τον ρόλο των τριτοβάθμιων εργοδοτικών οργανώσεων για την ομαλή λειτουργία της αγοράς εργασίας. Αποδεικνύουμε ότι ο κοινωνικός διάλογος λειτουργεί και ότι οι αποστάσεις γεφυρώνονται όταν πυξίδα μας είναι το εθνικό συμφέρον».
Ο Πρόεδρος του ΣΕΤΕ Γιάννης Παράσχης δήλωσε:
«Ο τουριστικός τομέας έχει αποδείξει διαχρονικά, με συνέπεια και υπευθυνότητα, την προσήλωσή του στον κοινωνικό διάλογο και στον θεσμό των συλλογικών διαπραγματεύσεων. Ακόμη και στις πιο δύσκολες περιόδους, όπως εκείνη των μνημονίων, διατήρησε ρυθμισμένες τις εργασιακές σχέσεις, αναγνωρίζοντας ότι η σταθερότητα και η συνεργασία αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για την οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή. Στηρίζουμε το νέο προωθούμενο πλαίσιο με την προσδοκία ότι θα ενισχύσει τον θεσμό των συλλογικών διαπραγματεύσεων, αυξάνοντας το ποσοστό κάλυψης των εργαζομένων και θα θωρακίσει τον κοινωνικό διάλογο, λειτουργώντας συμπληρωματικά προς τις υφιστάμενες πρακτικές, που έχουν διαμορφωθεί στον κλάδο μέσα από χρόνια στενής και εποικοδομητικής συνεργασίας».
Η πρόεδρος του ΣΒΕ Λουκία Σαράντη δήλωσε:
«Η κοινή συνεννόηση του Υπουργείου Εργασίας με τους Κοινωνικούς Εταίρους αποτελεί ένα σημαντικό και θετικό βήμα για τον κοινωνικό διάλογο στη χώρα. Κινείται προς τη σύγκλιση με το ευρωπαϊκό πλαίσιο και τις σύγχρονες πρακτικές και αποδεικνύει ότι, όταν συνεργαζόμαστε, μπορούν να προκύψουν λύσεις με πραγματικό αντίκτυπο. Πεποίθησή μας στον ΣΒΕ είναι ότι οι υγιείς σχέσεις ανάμεσα σε εργοδότες και εργαζομένους, αποτελούν τη βάση της πραγματικής ευημερίας».
