- Πλησιάζοντας στο λιμάνι της Σαλαμίνας, ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να αγναντέψει τις περιοχές Καματερό, Αμπελάκια και Παλούκια. Κάπου ανάμεσα στα δύο τελευταία και μπροστά στην ακτή της Σαλαμινομάχων ξεχωρίζει σε μια μεγάλη έκταση το εντυπωσιακό εγκαταλελειμμένο αρχοντικό του Παναγιωτόπουλου.
Αυτό το αρχοντικό λοιπόν, που ονομάζεται και «Βίλα Παναγιωτόπουλου» ή όπως είναι ευρύτερα γνωστό «Κτήμα Χορς-Παναγιωτόπουλου ή απλά κτήμα Παναγιωτόπουλου», παραμένει μέχρι σήμερα ένα στολίδι για την περιοχή, που δυστυχώς έχει εγκαταλειφθεί.
Αυτή η εμβληματική βίλα, με την αρχιτεκτονική της που θυμίζει την περίοδο του Μεσοπολέμου, κατακλύζεται από πυκνή βλάστηση που εμποδίζει τους περαστικούς να δουν καθαρά ολόκληρο το κτίριο.
Σύμφωνα με τον Veltanishian (2015), η κατασκευή του χρονολογείται από τη δεκαετία του 1920, την περίοδο δηλαδή που άρχισαν να χτίζονται στο νησί οι εξοχικές κατοικίες των Πειραιωτών-Αθηναίων.
Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ ως μόνιμη κατοικία, γι’ αυτό και δεν έχει κεντρική θέρμανση, παρά μόνο ως εξοχική κατοικία, καθώς ο ιδιοκτήτης και η οικογένειά του το επισκέπτονταν για μερικούς μήνες το καλοκαίρι.
Η βίλα Παναγιωτοπούλου έχει φιλοξενήσει κατά καιρούς μεγάλα ονόματα όπως οι ηθοποιοί του ελληνικού κινηματογράφου Βασίλη Αυλωνίτη, Κώστα Χατζηχρήστο, Σπεράντζα Βρανά, τον γνωστό Φιλοποίμην Φίνο, Αλέξη Μινωτή, Κατίνα Παξινού και Κάκια Παναγιώτου (Παναγιωτοπούλου-Καρρά, 2002).
Μέσα στον χώρο, τον οποίο, όπως πληροφορούμαστε από την κ. Παναγιωτοπούλου-Καρρά, (2020) αγόρασε ο Τάκης Παναγιωτόπουλος κομμάτι-κομμάτι και εντάχθηκε αργότερα, υπάρχει ακόμη ένα εκκλησάκι όπου, σύμφωνα με την κα Καρδαμίτση-Αδάμη (2006) , χτίστηκε στις αρχές του 20ου αιώνα σύμφωνα με τα σχέδια του μηχανικού Ιωάννη Ζολώτα μαζί με όλη την υπόλοιπη βίλα. Μάλιστα, ο συγκεκριμένος ναός είναι σχεδόν πιστό αντίγραφο του ναού του Αγίου Νικολάου, έργο του Ερνστ Τσίλλερ, με χρονολογία κατασκευής στα τέλη του 19ου αιώνα (Κασιμάτη, 2010).
Σημαντική πληροφορία για τη διαχρονική πορεία της βίλας είναι το γεγονός ότι τελευταία ιδιοκτήτρια ήταν η γνωστή Ελληνίδα χορογράφος και εμβληματική μορφή των Ολυμπιακών Αγώνων Μαρία Χορς (το γένος Παναγιωτόπουλου), κόρη του πρώην δημάρχου Πειραιά Παναγιώτη (Τάκη) Παναγιωτόπουλου. Ως γνωστόν, μετά τη φοίτησή της στο σχολείο της Κούλας Πράτσικα και την απόκτηση του διπλώματος του επαγγελματικού τμήματος της σχολής, το 1936 η κυρία Χορς ήταν μια από τις ιέρειες της Τελετής Αφής της Ολυμπιακής Φλόγας (Σγουράκης, & Σγουράκης, 2005).
Τεράστια εντύπωση προκαλεί και η εμβληματική ξύλινη πράσινη πόρτα της κύριας εισόδου της βίλας με πολλά αρ νουβό στοιχεία. Αυτό το καλλιτεχνικό στυλ ξεκίνησε στη Γαλλία στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα και ένα από τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν είναι το ξύλο σε σκούρους τόνους ενώ κυριαρχεί το πράσινο χρώμα (Gombrich, 1998).
Δείτε το βίντεο και τις φωτογραφίες του Μιχάλη Μίλλερ, τον οποίο ευχαριστούμε για την αποστολή του υλικού
