Πέμπτη, 28 Μαρτίου, 2024

ΘΕΑΤΡΟ = ΣΧΟΛΕΙΟ…( ή , όπως θα έπρεπε να είναι …)

- Advertisement -

Ο ουσιαστικός λόγος ύπαρξης του Θεάτρου…

Στα χρόνια της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας, το Θέατρο είχε τη μορφή εκείνη που πρέπει να έχει το σωστό Θέατρο. Είχε τις πηγές έμπνευσης που πρέπει να έχει το σωστό Θέατρο. Και, πολύ περισσότερο, είχε το αντίκρισμα, που πρέπει να έχει, το σωστό Θέατρο, πάνω στο πλατύ, ανώνυμο, λαϊκό κοινό.

Η περιοχή της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας, είναι μια περιοχή που μπορεί να μας οδηγήσει σε πολλά φωτεινά συμπεράσματα. Αν, φυσικά, δεν κολλήσουμε πεισματικά στις φιλολογικές και αισθητικές λεπτομέρειες των «ειδικών», αφού τίποτα δε γνωρίζουμε «χειροπιαστά» για την ταυτότητα εκείνης της εποχής.
Το ένα και μοναδικό συμπέρασμα, που κανείς δεν μπορεί ν’ αμφισβητήσει, είναι ότι το Θέατρο ήταν ένα Λαϊκό Σχολιό. «Σχολείο», με την πλατύτερη, την επιμορφωτική, τη διδακτική σημασία του. Ένα θέατρο – Σχολείο που δεν είχε καμιά σχέση με εμπορική, κερδοσκοπική επιχείρηση.
Ούτε ο Μέγας Αλέξανδρος, ούτε η Ρώμη, ούτε το Βυζάντιο, ούτε η Αναγέννηση, ούτε η φρέσκια Ευρώπη και η νηπιακή Αμερική, κατόρθωσαν να ξαναβαφτίσουν το Θέατρο με το σωστό του όνομα. Άλλοι το μετατρέψανε σε τσίρκο, άλλοι το έθαψαν κάτω από τα ράσα των παπάδων, άλλοι το έκαναν παιχνίδι κι άλλοι επίδειξη πλούτου και μέσο «γελωτοθεραπείας».
Σήμερα, το Θέατρο, με μακρινή του, σημαδιακή αφετηρία τον Σαίξπηρ, ξαναβρίσκει το δρόμο του. Ξαναβρίσκει τις μεγάλες, χαμένες μυστικές δυνάμεις που μπορούν να το οδηγήσουν ξανά στον ξεχασμένο στόχο του. Αυτές οι μυστικές του δυνάμεις, που ιδιαίτερα στον αιώνα μας ξαναβγήκαν στο φως, είναι η κινητήρια πηγή ενέργειας που ξεχωρίζει, που ηλεκτρίζει, που καταξιώνει το Θέατρο πάνω και πέρα και μέσα απ’ όλες και σ’ όλες τις Τέχνες.
Σ’ αυτές τις μεγαλειώδεις μυστικές δυνάμεις του θα στηριχτεί το αυριανό Θέατρο για να ξαναβρεί τις βαθιές του ρίζες, ποτισμένες από τις ατέλειωτες εμπειρίες, αναζητήσεις, κατακτήσεις, κέρδη και ζημιές, σ’ ανατολή και δύση, στις τελευταίες εκατονταετίες. Με καρπούς σίγουρους, φαγώσιμους, για όλο τον κόσμο, όχι μόνο για τους «ολίγους», δέντρο και καρπός του αιώνα μας, κλαδιά και παρακλάδια, κορμός, βλαστάρια, για τους επίγονους, θύματα ή θύτες, το Αυριανό – Θέατρο Σχολιό τους, ανάγνωσμα και θυσιαστήρι τους. Το Αυριανό θέατρο που θεμελιώνεται πάνω σε ένα ουσιαστικό, μοναδικό, αμετακίνητο βάθρο που είναι και ο ουσιαστικός λόγος ύπαρξής του :
Να βοηθάει τον Άνθρωπο να σκέφτεται κι όχι να χωνεύει,
να προχωράει κι όχι να αναπαύεται,
να σαρκάζει κι όχι να χασμουριέται,
να γίνεται τολμηρότερος,
σωστότερος,
καλύτερος…

Η ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ ΤΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ

Το Θέατρο μπορεί να αγγίξει τον άνθρωπο πιο έντονα και πιο βαθιά από κάθε άλλη Τέχνη. Η αμεσότητά του είναι μοναδική, ανεπανάληπτη, για οποιονδήποτε θεατή, σε οποιοδήποτε χώρο και χρόνο. Τα γεγονότα, οι σκέψεις, οι ιδέες, τα προβλήματα, ο ενθουσιασμός, η απογοήτευση, η φτώχεια, η φιλία, ο έρωτας, ο πόλεμος, η ειρήνη, το σοβαρό, το γελοίο, το κωμικό, το δραματικό, το μεγαλείο, η παραφροσύνη, το καλό, το κακό, η πατρίδα, το φεγγάρι, η επιστήμη, η βλακεία, η εξυπνάδα, ο πλούτος, η ερημιά, η ευτυχία, η οικογένεια, η μοναξιά, τα παιδιά, η λογική, η ηθική, το πρόστυχο, το όμορφο, το άσχημο, τα γηρατειά, τα νιάτα, η ζωή κι ο θάνατος…όλα…όλα…μπορούν να χωρέσουν σε ένα θεατρικό έργο, να μεταφερθούν από την σκηνή στην πλατεία ακαριαία, να συνταράξουν τον θεατή και να τον κατευθύνουν σίγουρα εκεί που θέλει ο συγγραφέας.
Με μέσο μοναδικό κι ανεπανάληπτο, τέλειο όργανο και τέλειο χειριστή οργάνου, τον Ηθοποιό, το σώμα και τις αισθήσεις του Ηθοποιού.
Γι’ αυτό και αξεπέραστο στους αιώνες…
Ούτε ο κινηματογράφος, ούτε η τηλεόραση μπόρεσαν να γκρεμίσουν το Θέατρο από το θρόνο του. Γιατί καμιά ταινία, καμιά βιντεοκασέτα, κανένα βιβλίο, καμιά διάλεξη, κανένα σεμινάριο δε μπορούν να αντικαταστήσουν το ζωντανό, υπαρκτό, φανερό, ζεστό σώμα, τη ζωντανή παρουσία του Ηθοποιού…
«Η διχοτόμηση του εγώ», που επικαλούνται οι θεωρητικοί του Θεάτρου, είναι ένα από τα μεγάλα όπλα του. Ο πυροσβέστης – θεατής που πήγε να σώσει τη Δυσδαιμόνα από τα χέρια του Οθέλλου, ανεβαίνοντας πάνω στη σκηνή, είχε πιστέψει πως δεν έβλεπε ένα έργο αλλά ήταν μάρτυρας μιας αληθινής, δολοφονικής πράξης. Κι η απλή γυναικούλα, στην Τρίτη σειρά της πλατείας, που ανέβηκε στη σκηνή να δώσει μια σοκολάτα στον πεινασμένο ήρωα του έργου, έχει την ίδια αιτία.
Κι ακόμη οι φωνές των θεατών, σε ένα επαναστατικό έργο, «δώστε μας τα όπλα…δώστε μας τα όπλα…» φανέρωσαν τη διχοτόμηση του Εγώ…Ήταν έτοιμοι να συμμετάσχουν στην «επανάσταση», ξεχνώντας πως ήταν στρογγυλοκαθισμένοι στα αναπαυτικά καθίσματα ενός θεάτρου…
Αυτή, λοιπόν, η «διχοτόμηση» του θεατή, που κλαίει, όταν σκοτώνουν τον ήρωα, λιποθυμά, όταν αυτοκτονεί η πρωταγωνίστρια, ξεκαρδίζεται στα γέλια με τις γκάφες του κωμικού, χειροκροτεί την επιστροφή του εκδικητή, βρίζει τον κακό και βοηθάει τον καλό, αυτή η δύναμη του Θεάτρου να διχοτομεί, να «υποδουλώνει» τον θεατή,
είναι η ψυχολογική δύναμη του Θεάτρου που μπορεί να έχει συγκλονιστικά αποτελέσματα όταν την κατευθύνουν άξια χέρια
και μπορεί να γίνει καταστροφικό όπλο στα χέρια ανθρώπων που μοναδικός τους σκοπός είναι να «εμπορευτούν» τον θεατή.

Στέφανος Ληναίος
«Το Αυριανό Θέατρο»
www.thealpha.gr

- Advertisement -

4 ΣΧΟΛΙΑ

  1. Ίσως να το θεωρήσετε πολύ εξειδικευμένο σαν κείμενο,αλλά πιστεύω ότι υπάρχουν άνθρωποι,που τους ενδιαφέρει να διαβάσουν και κάτι διαφορετικό…

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

Δείτε ακόμα

Σχετικά άρθρα

loutrakiblog