Στην χώρα που μετέδωσε το χορόδραμα και το θέατρο, ο καλλιτέχνης βυθίζεται στο σκοτάδι της αφάνειας, με την παιδεία να φιμώνει εναλλακτικές μορφές έκφρασης, παρά μόνο μέσα από αριθμούς σύρει στον καιάδα την πνευματικότητα του λαού. Ο πολιτισμός θαμμένος καθώς είναι στα τάρταρα της γραφειοκρατίας, λίγοι μόνο βυθίζονται να ανασύρουν το φώς του, λίγοι μέσα στον κόσμο που βαδίζει με το κεφάλι σκυφτό, μπορούν να διακρίνουν ένα όραμα, που ξεπηδά από την ψυχή. Λίγοι νοιάζονται να φέρουν την κάθαρση στο δράμα που εκατομμύρια πολίτες βιώνουν, λίγοι βλέπουν την θεατρικότητα της καθημερινότητάς μας και αυτοί εξοστρακίζονται με τον πιο σκληρό τρόπο. Στην χώρα που γέννησε την τέχνη, οι στίχοι του Νίκου Γκάτσου είναι ταιριαστοί
Εκεί που σμίγανε τα χέρια τους οι μύστες
ευλαβικά πριν μπουν στο θυσιαστήριο
τώρα πετάνε αποτσίγαρα οι τουρίστες
και το καινούργιο πάν να δουν διυλιστήριο .
Ταγός στην ρητορική του κυβερνώντος κόμματος, ο Υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού Παύλος Γερουλάνος εξήγγειλε μόλις χθες το σχέδιο μηχανισμού στήριξης της θεατρικής τέχνης. Από την στιγμή που η τέχνη μπαίνει στον μηχανισμό στήριξης, δεν μιλάμε για χρήματα του κράτους, που έρχονται να στηρίξουν μια τέχνη, αλλά για χρήματα του Έλληνα φορολογούμενου δήλωσε ο Υπουργός Πολιτισμού και ανέλαβε την πολιτική ευθύνη για τις καθυστερήσεις στις επιχορηγήσεις.
Παρόλα όσα παρουσιάζει ο κ. Γερουλάνος, η αλήθεια είναι ότι σε σχέση με τον προϋπολογισμό του 2009-2010, οι επιχορηγήσεις είναι κατά 3,84% μειωμένες για το 2011-2012. Συγκεκριμένα, με την προκήρυξη των επιχορηγήσεων 2011-2012, ο κ. Γερουλάνος δήλωσε ότι ο προϋπολογισμός του Υπουργείου θα εξαντληθεί με το αστρονομικό ποσόν των 2,5 εκατ. ευρώ και θα δώσει και ένα ακόμη εκατομμύριο για να πληρωθούν όλες οι παλιές υποχρεώσεις του ΥΠΠΟΤ στο θέατρο. Σημειωτέον ότι για την περίοδο 2009-2010 δόθηκαν 2.629,75 εκατ. ευρώ εκ των οποίων 2.161,75 εκατ. ευρώ για το θέατρο και 468.000 για το χορό.
Από 25.000 έως 70.000 ευρώ κοστολογείται το ύψος της οικονομικής ενίσχυσης για την υποστήριξη των επαγγελματικών θεατρικών σχημάτων αλλά και μεμονωμένων καλλιτεχνών του θεάτρου, που συμπράττουν για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση μίας θεατρικής παράστασης. Το ποσόν αυτό θα καλύπτει έως και το 40% του συνολικού προϋπολογισμού της παράστασης. Ειδικά για τα σχήματα με παρουσία 1-5 έτη το ποσοστό αυτό μπορεί να φτάνει έως και το 80%
Προτεραιότητα του ΥΠΠΟΤ οι νέοι δημιουργοί
«Προτεραιότητα του Υπουργείου είναι οι νέοι δημιουργοί» τόνισε και πρόσθεσε «Σε αυτούς ποντάρει η νέα πολιτική του ΥΠΠΟΤ και στο νέο ελληνικό έργο και τους συγγραφείς του. Στην εξωστρέφεια της ελληνικής δημιουργίας και στο άνοιγμα των καλλιτεχνικών δυνάμεων προς την κοινωνία, τις κοινωνικά ευαίσθητες ομάδες και περιοχές, στα νοσοκομεία και τις φυλακές». Εκδηλώνοντας ενδιαφέρον για τη νέα γενιά, ο κ. Γερουλάνος υπογράμμισε: «Αν δεν στηριχτεί αυτή η γενιά, θα την χάσουμε» επεσήμανε μεταξύ άλλων ο υπουργός. Υπάρχουν πολύτιμα εργαλεία για να ενισχυθούν οι προτεραιότητες: το Μητρώο Πολιτιστικών Φορέων, οι Κρατικές σκηνές, τα ΔΗΠΕΘΕ, το Φεστιβάλ Αθηνών, η ΕΡΤ και ο ΕΟΤ. Και υπάρχουν και χώροι, όπως το κλειστό Γυμναστήριο Φαλήρου (Τae Kwon Do) που θα φιλοξενούν τις άστεγες θεατρικές ομάδες.
Κριτήρια αξιολόγησης για την επιχορήγηση
Αναφερόμενος στις ανάγκες της αξιολόγησης, ο ίδιος δήλωσε ότι τα θεατρικά σχήματα θα διακρίνονται στις εξής κατηγορίες: σχήματα με χρόνο παρουσίας 1-5 χρόνια, σχήματα με χρόνο παρουσίας 5 έως 10 και σχήματα με παρουσία άνω των 10 χρόνων. Για τα νεότερα θεατρικά σχήματα που δεν έχουν κλείσει τα πέντε χρόνια ζωής, τα κριτήρια αξιολόγησης θα είναι μόνο καλλιτεχνικά. Αντίθετα, για τα υπόλοιπα θα προσμετράται και το προηγούμενο καλλιτεχνικό τους έργο. Στα κριτήρια αξιολόγησης συγκαταλέγονται: η σύμπραξη φορέων (σχημάτων, ανεξάρτητων καλλιτεχνών, λοιπών πολιτιστικών φορέων Φεστιβάλ, ΔΗΠΕΘΕ κ.α.), η αποκέντρωση, ο αριθμός απασχολούμενων ηθοποιών και συντελεστών, η σύμπραξη καλλιτεχνών διαφορετικών γενεών, η συμβολή στην διεύρυνση του θεατρικού κοινού, έλλειψη ιδιόκτητης θεατρικής στέγης ή στέγης με μακροχρόνια μίσθωση, η πραγματοποίηση της παράστασης σε θέατρο προσβάσιμο σε άτομα με κινητική αναπηρία, συνεργασία με φορείς του εξωτερικού για ελληνικές παραγωγές και η συνεργασία με θεατρολόγους ή δραματολόγους.
70.000 έως 120.000 η επιχορήγηση για περισσότερα από τρία έργα
Σκοπός του προγράμματος είναι και η υποστήριξη θεατρικού σχήματος για το σχεδιασμό και την υλοποίηση ενός προγράμματος παραστάσεων (3-5) μέσα σε μία θεατρική περίοδο. Ως πρόγραμμα παραστάσεων νοείται κάθε σύνθεση τριών έργων και πάνω που συγκροτούν μία σφαιρική προσέγγιση της θεατρικής τέχνης, είτε γιατί ανήκουν σε διαφορετικά είδη και εποχές, είτε επειδή απευθύνονται σε διαφορετικές ομάδες κοινού. Το ύψος της επιχορήγησης κυμαίνεται από 70.000 έως 120.000 ευρώ. Η επιχορήγηση μπορεί να καλύπτει έως και το 40 % του συνολικού προϋπολογισμού του προγράμματος. Η ανανέωση του ρεπερτορίου και η ανάπτυξη της θεατρικής γραφής αποτελεί προτεραιότητα του ΥΠΠΟΤ. Για το λόγο αυτό κρίθηκε αναγκαίος ο συσχετισμός του ήδη υπάρχοντος θεσμού των Κρατικών Βραβείων Συγγραφής Θεατρικού έργου με το σύστημα των θεατρικών επιχορηγήσεων, προκειμένου τα βραβευμένα έργα να βρίσκουν τον δρόμο τους προς τις θεατρικές σκηνές.
Πως προωθείται η συγγραφή νέων έργων;
Παράλληλα, θεσμοθετείται ένας νέος μηχανισμός που θα ενθαρρύνει τη συγγραφή νέων έργων υποστηρίζοντας ταυτόχρονα το ανέβασμά τους. Επιπλέον, παρέχεται η δυνατότητα ανάθεσης συγγραφής νέου έργου σε συγγραφέα έργου που διακρίθηκε, ενώ δίνονται κίνητρα για την μετάφραση και την εξαγωγή των νέων έργων «εκτός συνόρων» αλλά και για την έκδοσή τους από εκδοτικούς οίκους. Στο πλαίσιο της πολιτικής του ΥΠΠΟΤ για την προώθηση της ελληνικής καλλιτεχνικής δημιουργίας και της κινητικότητας των δημιουργών εγκαινιάζεται και ένα πρόγραμμα εξασφάλισης των δαπανών μετακίνησης τους εφόσον οι ίδιοι έχουν εξασφαλίσει πρόσκληση σε διεθνείς οργανώσεις και η κάλυψη των λοιπών εξόδων παραγωγής της εκδήλωσης και διαμονής. Για την υλοποίηση αυτού του προγράμματος αλλά και τη μεγαλύτερη αποτελεσματικότητά του, θα συνεργαστούν οι αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΠΟΤ με οργανισμούς, όπως το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού και ο Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού. Επίσης, θα υπάρξει συνεργασία με αεροπορικές εταιρείες για τη σύναψη χορηγικών συμφωνιών με αντικείμενο την προσφορά δωρεάν ή με σημαντική έκπτωση αριθμού εισιτηρίων για συγκεκριμένους προορισμούς.
Το πρόγραμμα «Χώρος στην Τέχνη», το οποίο ξεκίνησε πιλοτικά τον Ιούνιο του 2010 του ΥΠΠΟΤ θα συνεχίζει να παρέχει σε άστεγες ομάδες θεάτρου, ως εναλλακτική μορφή επιχορήγησης, τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν αίθουσες για να πραγματοποιούν τις πρόβες τους δωρεάν. Η αρχή του προγράμματος έγινε με το κλειστό γυμναστήριο Φαλήρου (Tae Kwon Do), που δόθηκε για πρόβες κατά τους καλοκαιρινούς μήνες σε άστεγες θεατρικές ομάδες.
Προϋπόθεση για την υποβολή αίτησης επιχορήγησης είναι η προηγούμενη εγγραφή του φορέα στο Μητρώο Πολιτιστικών Φορέων του ΥΠΠΟΤ, μέσω της Πύλης Πολιτιστικών Φορέων (http://drasis.culture.gr), όπου υπάρχουν και αναλυτικές οδηγίες για την εγγραφή. Οι αιτήσεις επιχορήγησης για την θεατρική περίοδο 2011-2012 θα υποβάλλονται κατά το διάστημα 6 Ιουνίου έως 10 Ιουλίου. Σημειωτέον ότι η επιτροπή που θα κρίνει τις επιχορηγήσεις δεν έχει οριστεί ακόμη.
Ηλέκτρα Βισκαδουράκη
(Στοιχεία από το ΑΠΕ)
