Τα μανιτάρια ήταν γνωστά από τα πολύ παλιά χρόνια για τη θρεπτική τους αξία, όσο και για τις θανατηφόρες ιδιότητες τους….
Ο θάνατος από δηλητηριασμένα μανιτάρια μιας μάνας με τα δύο αγόρια και τη μικρή της κόρης στην Ικαρία, διασώθηκε σε επίγραμμα του Ευριπίδη, από το συγγραφέα Επαρχίδη.
Τα μανιτάρια είναι λοιπόν νόστιμα, καθαρτικά, θρεπτικά αλλά και επικίνδυνα.
Στην αρχαία τροφολογία συστήνονται επεξηγηματικά: << Πολλά μανιτάρια προξενούν και το θάνατο. Ωστόσο, τα πολύ λεπτά και απαλά φαίνεται να είναι αβλαβή. Τέτοια είναι όσα γίνονται στις ρίζες των φτελιών και των πεύκων. Τα μαύρα, τα μαυροκίτρινα και τα σκληρά είναι βλαβερά όπως ακριβώς κι εκείνα που αφού τα βράσουμε και τα σερβίρουμε, πήζουν και σκληραίνουν. Αν φαγωθούν αυτά, προκαλούν το θάνατο. Γι΄αυτό χρησιμοποιούμε σαν αντίδοτο το νίτριο και το ξίδι. Αν κάποιος δηλητηριαστεί, πρέπει να πιεί το αντίδοτο και να κάνει εμετό. Η κακή τους ιδιότητα αφαιρείται αν τα φτιάχνουμε με ξίδι ή απλό μέλι και αλάτι >>.
Ο Νίκανδρος στο έργο του ΄΄ Γεωργικά ΄΄ προειδοποιεί για τα δηλητηριώδη μανιτάρια:
Τα μανιτάρια της ελιάς,
του πουρναριού του δέντρου
που από κάτω βρίσκονται,
τον άνθρωπο τον πνίγουν
προς πάντων όσα φουσκωτά
και κολλητά στο δέντρο…
Αν μες τη ρίζα της συκιάς
ρίξεις κοπριά καμπόση
και με νερό τρεχούμενο
πάντα σου την ποτίζεις,
θα βγουν στην κάτω τη μεριά
ωραία μανιτάρια
και άβλαβα στον άνθρωπο.
Μα πρόσεξε να κόψεις
εκείνο που΄ναι τροφαντό
και όχι μαραμένο.
Συνταγές με μανιτάρια
ΜΑΝΙΤΑΡΙΑ ΣΤΙΦΑΔΟ ( Κρητική κουζίνα αλλά τη συναντούμε και στην υπόλοιπη Ελλάδα)
Υλικά: 1 κιλό μανιτάρια κομμένα στα δύο ή τέσσερα ανάλογα με το μέγεθος, ½ κιλό κρεμμύδια κομμένα φέτες, 2-3 ντομάτες μέτριες ψιλοκομμένες, 2 σκελίδες σκόρδο, 1 φλιτζάνι τσαγιού ξίδι, 1 ξυλάκι κανέλλα, 1-2 φύλλα δάφνης, 1,5 φλιτζάνι ελαιόλαδο, αλάτι, πιπέρι.
Εκτέλεση: Βάζουμε το ελαιόλαδο σε κατσαρόλα και σοτάρουμε το κρεμμύδι. Προσθέτουμε τα υπόλοιπα υλικά, το ανάλογο νερό και τα αφήνουμε να σιγοβράσουν για 50 λεπτά περίπου μέχρι να ψηθούν και να δέσει το ζουμί οτυς.
ΜΑΝΙΤΑΡΙΑ ΜΕ ΧΟΙΡΙΝΟ ( Κρητική κουζίνα)
Υλικά: 700 γρ. χοιρινό χωρίς λίπος, 1 κρεμμύδι σε φέτες, 250 γραμ. μανιτάρια κομμένα σε φέτες, 1 κρασοπότηρο ελαιόλαδο, 1 λιωμένη σκελίδα σκόρδο, 2 κουταλιές σούπας χυμό λεμονιού, αλάτι, πιπέρι, ½ φλιτζάνι νερό, ½ φλιτζάνι γάλα, 2 κουταλιές αλεύρι και 25 γρ. ελαιόλαδο.
Εκτέλεση: Κόβουμε το κρέας σε στενόμακρα μικρά κομματάκια και το μαρινάρουμε για μία τουλάχιστο ώρα στο λάδι, το λεμόνι, το σκόρδο και το αλατοπίπερο. Βάζουμε σε ένα βαθύ τηγάνι τα 25 γρ. λάδι και σοτάρουμε για μερικά λεπτά τα κρεμμύδια με τα μανιτάρια. Τα βγάζουμε από το τηγάνι. Βγάζουμε το κρέας από τη μαρινάδα και το σοτάρουμε στο ίδιο τηγάνι σε πολύ δυνατή φωτιά να ροδίσει. Ρίχνουμε μέσα το μείγμα των μανιταριών, τη μαρινάδα, το νερό και το γάλα, αφού πρώτα έχουμε διαλύσει σε αυτό το αλεύρι. Αφήνουμε να σιγοβράσουν όλα μαζί για 10 λεπτά, ώσπου να γίνει τρυφερό το κρέας. Η σάλτσα να είναι δεμένη και όχι πηχτή. Σερβίρουμε με ρύζι πιλάφι
ΠΙΤΑ ΜΕ ΜΑΝΙΤΑΡΙΑ ΚΑΙ ΠΑΤΑΤΕΣ
(πίτα που μας ήλθε από το εξωτερικό και έγινε ιδιαίτερα αγαπητή)
Υλικά: ½ κιλό μανιτάρια κομμένα σε φέτες, ½ κιλό πατάτες, 1 κρεμμύδι κομμένο σε κομμάτια, 2 κουταλιές ελαιόλαδο, 200 γρ. γάλα, 2,5 κουταλιές ελαιόλαδο επιπλέον ή βούτυρο, 1 κουταλάκι κοφτό μοσχοκάρυδο τριμμένο, 1 κρόκο αβγού, 3 κουταλιές τριμμένο ξερό ψωμί, αλάτι πιπέρι.
Εκτέλεση: Βράζετε τις πατάτες μαζί με την φλούδα τους, ώσπου να μαλακώσουν. Στο μεταξύ, ρίχνετε σε τηγάνι τις 2 κουταλιές το λάδι και σοτάρετε τα κρεμμύδια με τα μανιτάρια για 5 λεπτά. Αλατίζετε.
Ξεφλουδίζετε και λιώνετε τις πατάτες όσο είναι ζεστές. Προσθέστε το γάλα και τη μία κουταλιά λάδι ή βούτυρο και ανακατεύετε. Ρίχνετε το μοσχοκάρυδο τον κρόκο του αυγού και αλατοπιπερώνετε. Αλείφετε ένα ταψί με λάδι, το πασπαλίζετε με λίγο τριμμένο ψωμί και απλώνετε μια στρώση πατάτας. Στρώνετε επάνω τα μανιτάρια με τα κρεμμύδια και επάνω, άλλη μια στρώση πατάτας. Πασπαλίζετε με το υπόλοιπο ψωμί, ραντίζετε με το υπόλοιπο λάδι ή βούτυρο και ψήνετε σε προθερμασμένο φούρνο στους 180 βαθμούς για 1 ώρα περίπου μέχρι να ροδίσει. Σερβίρετε σαν πρώτο πιάτο ή συνοδευτικό με κρέας ή ψάρι.
rizaonline