Το αγαπημένο μας Λουτράκι

Είναι λυπηρή και προκαλεί μένος η κατάσταση στο Λουτράκι τα τελευταία χρόνια. Το Λουτράκι των παιδικών μας χρόνων έχει αλλάξει άρδην και προκαλεί σε εμάς έκπληξη η αδιαφορία και οι συστηματικές ενέργειες που γίνονται για να πέσει και το τελευταίο Ιερό…

Τελευταίο Ιερό νοώντας ότι έχει απομείνει στο φυσικό περιβάλλον αλλά και τα αυτονόητα σε σχέση με την αισθητική και με την ανθρώπινη συμβίωση. Θα αναφερθώ σε αυτό το ιερό σαν μέτρο ή κριτήριο εντοπισμού μιας πραγματικότητας που παρακαλούμε να υπάρξει. Μια πραγματικότητα να ξεπερνάει την τύρβη της χρησιμοθηρίας και ιδιοτέλειας και η οποία να λειτουργεί σαν άξονας αναφοράς της ευθύνης των ανθρώπων και ως μέτρο για να κρίνονται και να αξιολογούνται οι πράξεις και οι ιεραρχήσεις του.

Πρέπει να επισημάνω ότι είναι δύσκολο να οριστεί με έννοιες η «αίσθηση του ιερού» και ακόμη δυσκολότερο να καταστεί κοινό κτήμα. Χρειάζεται μακρά διαδοχή γενεών, ίσως για αιώνες πολλούς, προκειμένου να φτάσει να λειτουργεί σε μια κοινωνία η «αίσθηση του ιερού». Και αρκούν ελάχιστα χρόνια για να χαθεί αυτή η «αίσθηση» όπως λένε οι σοφοί. Από την αρχαία κιόλας εποχή, το Λουτράκι ήταν τόπος ιερός: Χώρος φροντίδας του σώματος και της ψυχής, μέρος της ξακουστής Κορίνθου, πλησίον της Αττικής όπου γεννήθηκε η Πόλη, η Πολιτική, άνθησε η κριτική σκέψη, η τέχνη και οι επιστήμες.

Το φως, η βλάστηση, το χώμα και η θάλασσα δέθηκαν οργανικά με τα παλιά χτίσματα, με τους περιώνυμους τόπους των συλλογικών κατορθωμάτων, ένας ιερός τόπος. Άρκεσε μία και μόνη γενιά Νεοελλήνων με χαμένη την αίσθηση του ιερού και το Λουτράκι τείνει να μην υπάρχει πια ούτε σαν ιστορικό τοπίο ούτε σαν βιώσιμο φυσικό περιβάλλον.

Από το 1946 οι παππούδες μου έχουν εξοχικό στο Λουτράκι, εποχές που ούτε καν οι μισοί σημερινοί «γηγενείς» Λουτρακιώτες είχαν επισκεφτεί το μέρος, ύστερα οι γονείς μας, οι συγγενείς, εμείς, περνάγαμε και περνούμε εδώ αρκετούς μήνες του έτους συνεπώς έχουμε δικαίωμα να μιλήσουμε για τον τόπο αυτό έχοντας μνήμη για τις αλλαγές που έχει βιώσει και επειδή τον πονούμε πολύ παρότι δεν καταγόμαστε από αυτόν.

Άλλωστε ποιος κατάγεται από το Λουτράκι και αν κατάγεται κάποιος από μέρος κοντινό και θεωρεί τον εαυτόν του Λουτρακιώτη διότι είχαν οι δικοί του χωράφια εδώ παλιά γιατί αυτομάτως να έχει περισσότερα δικαιώματα από εμάς; Εγώ δεν είχα δικαίωμα και επιρροή στην εξέλιξη του μέρους και ούτε έμενα 12 μήνες το χρόνο αλλά εκείνοι καταστρέψανε και καταστρέφουνε, ζουν και εργάζονται εδώ και νιώθουν ανώτεροι από εμένα που έρχομαι ως παραθεριστής. Να τα βράσω όλα αυτά. Είμαι περήφανος που δεν είμαι Λουτρακιώτης είμαι περήφανος που δεν συνδέομαι με καταστροφές ιερών.

Εγώ δεν παρενέβην στο περιβάλλον. Σημειολογικά ίσως. Πραγματικά όχι. Τι έγινε από τότε; Όπου υπήρχε χώρος κτίστηκαν κακόγουστες πολυκατοικίες χωρίς όρια και σταθμά, δείγματα νεοπλουτίστικου επαρχιωτισμού, όγκοι βάναυσοι χωρίς αισθητική και αξιοπρέπεια καταπάτησαν τον φυσικό χώρο, το πλήθος συνέρρεε ολοένα και μια βιομηχανία κέρδους και αλόγιστης «ανάπτυξης» κτιζόταν εις βάρος της ιερότητας του τόπου. Η καταστροφή είχε αρχίσει με αμείωτο ρυθμό. Ο χώρος άλλαζε καθημερινά. Επέκταση προς την θάλασσα, το βουνό το δάσος και τα ρέματα. Από όλες τις μεριές.

Και όμως εγώ που γεννήθηκα το 1979, παρότι γνωρίζαμε πλέον ότι δεν παραθερίζαμε σε ένα μέρος με σεβασμό στο φυσικό περιβάλλον και στην ποιότητα ζωής, βίωνα το Λουτράκι με ένα τρόπο μέγιστης χαράς και σχετικής συνύπαρξης με την φύση, λόγω της θάλασσας, των νερών και της επαφής με το χώμα το οποίο υπήρχε ελεύθερο ακόμη σε αρκετά σημεία την δεκαετία του 80΄ αλλά και του 90΄.

Την εποχή εκείνη στο Λουτράκι επίσης, ζούσαν πολλοί άνθρωποι μεγάλης ηλικίας, κυριαρχούσε η ευγένεια, οι καλοί τρόποι, οι άνθρωποι ντυνόντουσαν αναλόγως, οι μαμάδες έπλεναν τα ρούχα στα κοινά πλυντήρια, πήγαιναν στο φούρνο της γειτονιάς το φαί για ψήσιμο, θεωρούνταν παράνομο να πάμε στα «ηλεκτρονικά», ήταν χαρά μας να πηδήξουμε τα βραχάκια για να δούμε λαθραία σινεμά, υπήρχαν ελεύθερα σύκα, λεμόνια και πεπόνια από τις άκριες της πόλης, μουσική το βράδυ στην κατάλληλη ένταση και πολυποίκιλη, καντάδες, κόσμος με τις δικές τους πολύχρωμες ομπρέλες και καρέκλες στην παραλία, εξωτικό ταξίδι στην λίμνη, στον φάρο, στην πίσω μεριά του βουνού, ψάρεμα, αχινοί, ποδήλατο στα πάρκα, στα στενά, στις πυλωτές, στο χώμα, παιχνίδι στα πεζοδρόμια, στην εξέδρα, βουτιές από τον μόλο, σεβασμός στον υπερήλικα διαχειριστή της πολυκατοικίας, ασφάλεια στην μετακίνηση κατά μήκος της πόλης, ασφάλεια για παιχνίδι, για επικοινωνία, τυχερά παίγνια και σκάκι στις λέσχες και στα ξενοδοχεία κλπ.

Υπήρχε μια ελευθερία αλλά και τάξη, μια ημιαστική ζωή αλλά και η αγνότητα του παραθερισμού, μια πολυκοσμία με εκλεπτυσμένα στοιχεία και ταυτοχρόνως μια ανεμελιά, σεβασμός στις συνήθειες του ανθρώπου που ερχόταν για διακοπές, σεβασμός στους γέροντες, ικανοποίηση στις επιταγές των υπολοίπων, στα ακούσματα, στις ανάγκες, ένα πολύχρωμο ψηφιδωτό που κάλυπτε κάπως την ασκήμια των παλιών πολυκατοικιών. Υπήρχε δηλαδή ένας σεβασμός τουλάχιστον των ελάχιστων δικαιωμάτων, της ελάχιστης αισθητικής, της ελάχιστης ποιότητας ζωής και επιπλέον να αναφέρω ότι η αλλαγή από την προηγούμενη κατάσταση διήρκησε 50 χρόνια περίπου.

Επίσης υπήρχε ένα πολιτιστικό θερινό πρόγραμμα γιομάτο αλλά παρατηρούσαμε ότι τέτοιο πρόγραμμα δεν υπήρχε τους άλλους μήνες. Το μέρος σαν να νέκρωνε όταν έφευγε όλος αυτός ο κόσμος. Μέσα σε αυτή την χειμερινή άπνοια προστέθηκαν και άλλοι «γηγενείς» Λουτρακιώτες και κάποιοι από το εξωτερικό. Επίσης αρκετοί νέοι της περιοχής το μόνο όνειρο που είχαν ήταν να πάνε στην Αθήνα και όσοι μένανε να ξεζουμίσουν τους παραθεριστές, δεν γνωρίζανε δηλαδή τα καλά του τόπου τους και είχανε μεγαλώσει λες και είχαν μοναδικό σκοπό τη δημιουργία κέρδους. Πολιτισμός και αθλητισμός φλερτάρανε με την ανυπαρξία αναλογικά με τον πληθυσμό.

Μέσα σε αυτή την χαμένη αίσθηση του ιερού είχαμε και μια από τις κορυφαίες ύβρεις του τόπου, το μνημείο στο διηνεκές του ανίερου και του αήθους: το καζίνο Λουτρακίου. Η πόλη αρχίζει και αλλάζει τραγικά μέσα σε 10 – 15 χρόνια. Ό,τι είχε απομείνει άλλαξε και αυτό. Τα τελευταία Ιερά έπεφταν γοργά και αναίσχυντα. Φώτο -ρύπανση παντού, τσιμέντο παντού, θόρυβος παντού, οργάνωση πουθενά, ισχνή παραγωγή πολιτισμού, βασιλεία ανίκανων Δημοτικών Αρχών χωρίς όραμα, χωρίς στόχους, χωρίς μέλλον.

Με κατεστραμμένο τελεσίδικα το Λουτράκι λοιπόν, με την παρανοϊκά πολυώροφη τσιμεντένια λέπρα να πνίγει από παντού τον υδροφόρο ορίζοντα, να θάβει σε τριτοκοσμική αθλιότητα τα σημάδια της παλιάς πόλης, δεν θα μπορούσε να υπάρξει συνεπέστερη έκφραση απώλειας κάθε αίσθησης του ιερού: με το κτίσιμο του Καζίνο άλλαξαν αποφασιστικά και το ήθος και οι αξίες των Λουτρακιωτών. Παγιώθηκαν οι συντεχνιακές σχέσεις, τα ρουσφέτια, η αμορφωσιά, η τάση για εύκολο και γρήγορο κέρδος και άλλα τόσα δεινά. Αυτά φανήκανε και στις επεμβάσεις στο εναπομένον φυσικό περιβάλλον και στην αισθητική της πόλης. Το καζίνο είναι η ευστοχότερη χλεύη για τον παρακμιακό επαρχιωτισμό αυτής της περιοχής.

Η εκτρωματική βλασφημία συνεχιζόταν με επέκταση χωρίς όρια και με ταυτόχρονη ηθική κατάπτωση. Δεν είναι καν οικιστικός πια χώρος να ζουν, να κοινωνούν, να συμβιώνουν άνθρωποι έχοντας στο νου τα ελάχιστα τουλάχιστον που υπήρχαν όταν ήμουν παιδί. Η κλειστή κοινωνία της περιοχής, αγκιστρωμένη, ασχολούνταν περισσότερο με την τοπική εκκλησία, με τα δημοτικά κομματικά και με το εύκολο πλουτισμό παρά με τις ανάγκες ικανοποίησης της ποιότητας ζωής. Το λιγοστό χώμα που υπήρχε όταν ήμουν μικρός τώρα δεν υπάρχει πια.

Η πόλη είναι πρωταρχικά χώρος για να σταθμεύουν, στριμωγμένα παντού, αυτοκίνητα και να σωρεύονται σκουπίδια. Στην παραλία έβαλαν πανομοιότυπες ομπρέλες και ξαπλώστρες σχεδόν σε κάθε μεριά επεμβαίνοντας για άλλη μια φορά στο περιβάλλον, απρόσωπες τριτοκοσμικές πολυκατοικίες παρανοϊκά υπερυψωμένες και με συμπαγή «μεσοτοιχία» μεταβάλλουν τα στενά των δρόμων σε διαδρόμους φυλακής με πανύψηλα τείχη σε κάθε γωνία της πόλης πλέον. Όριο δεν είναι τώρα το ποτάμι στην άκρη αλλά ο Ισθμός! Πίσω τα Γεράνια όρη βλέπουν χωρίς να μπορούν να μιλήσουν.

Γκρίζα κάπνα μαζί με αλάτι κολλημένα στις παλιές προσόψεις, ασχήμια και κιτσαριό, άναρχες διαφημιστικές πινακίδες, θόρυβος ασίγαστος. Από εκεί που δυσκολευόταν η θαλασσινή και η βουνήσια αύρα.. να μπει μέσα στην πόλη στα χρόνια του πατέρα μου, φτάσαμε στα χρόνια μου η ανθρώπινη αύρα ..να επεμβαίνει δραστικά πλέον στο βουνό και στην θάλασσα ανοίγοντας δρόμους, κτίζοντας μες στο κύμα, ξηλώνοντας βράχια, καίγοντας δάση.

Μέσα σε όλα αυτά, το Λουτράκι έχει γίνει και πόλη της ανομίας παγιωμένα πλέον. Μια αντιαισθητική άνομη ακριβή λουτρόπολη β’ κατηγορίας, φωσφοριζέ και από τις παράνομες κεραίες ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας. Πολλά καταστήματα δεν κόβουν αποδείξεις, προσχηματική προσφορά μπουκαλιού νερού σου δίνουν για να σου χρεώσουν την ξαπλώστρα περνώντας από την φασιστική τοποθέτηση των ομπρελών στην ιδιοποίηση της παραλίας από τις επιχειρήσεις, μηχανάκια ρυπαίνουν και τρέχουν συνεχώς στην παραλία ανάμεσα στα παιδάκια και στα καρότσια, παράνομοι αλλοδαποί παντός είδους ενοχλούν ανά λεπτό πουλώντας απομιμήσεις, ζητιάνοι συναγωνίζονται κινέζες μασέζ, κακής ποιότητας και ακριβές υπηρεσίες προσφέρονται στην πλειονότητα των καταστημάτων, αλβανίδες ανασφάλιστες μαγείρισσες σε δήθεν παραδοσιακές οικογενειακές ταβέρνες, ιταλικό παγωτό από τα Πίσσια, βραζιλιάνικο καρναβάλι από τον Σχοίνο, κοκοφοίνικες αλά Φλώριντα παντού από την λαϊκή της Περαχώρας, τσιγκούνηδες εκατομμυριούχοι καταστηματάρχες που φοβούνται ότι θα τους πάρεις την εφημερίδα που διαβάζεις στο μαγαζί τους, πειραγμένα αμάξια και μηχανάκια σε ξυπνούν το βράδυ μετά από επανειλημμένη προσπάθεια που έχεις κάνει για να κοιμηθείς λόγω του εκκωφαντικού θορύβου από τα παρακείμενα μαγαζιά, αυθαίρετα κτίσματα παντού, αγενείς σερβιτόροι που δεν σε αφήνουν να ακουμπάς άλλες καρέκλες σε άδεια μαγαζιά, επέμβαση στην φύση με όλους τους τρόπους, κατασπατάληση των φυσικών πόρων, βρώμικη θάλασσα τις περισσότερες ημέρες και τόσα άλλα.

Όλα συνυπάρχουν. Ο επαρχιωτισμός φαίνεται και από την μουσική που προσφέρουν. Ό,τι πιο δυνατό και όλοι το ίδιο. Λες και παίζουν μουσική όχι βάσει του κόσμου που πηγαίνει στις καφετέριες αλλά βάσει του κόσμου που θα ήθελαν να είχαν. Ζουν στο ανίδεο κοσμάκη τους. Ακόμα και η περιβόητη δωρεάν πρόσβαση στο διαδίκτυο περιορίστηκε διότι λόγω ανυπαρξίας συντήρησης δεν καλύπτονται όλες οι περιοχές.

Οι κλοπές έχουν αρνητικά ρεκόρ και τα τελευταία χρόνια και οι ληστείες, τεράστιο πρόβλημα στάθμευσης αλλά και δικαιολογίες για να ανοίξουμε στα βουνά και στα λαγκάδια δρόμους.
Εύλογο να αναρωτηθεί κανείς γιατί δεν παίρνω τα μπογαλάκια μου και να αποχωρήσω αλλά περιμένω με προσμονή την ημέρα εκείνη που θα ανακοινωθεί οικιστικό πρόγραμμα κατά το οποίο θα κατεδαφιστούν σταδιακά οι πολυκατοικίες κάτω από την Ελ. Βενιζέλου και θα μεταφερθούν πάνω από την οδό με κτίσματα ψηλά και όμορφα.

Θυμάμαι κάτι αρχιτέκτονες που λέγανε ότι άμα σε ένα οικοδομικό τετράγωνο υπάρχουν για παράδειγμα πενταόροφες κατοικίες και μικρότερα κτίσματα μπορούμε να κτίσουμε μια πολυκατοικία 15 – 18 ορόφων η οποία θεωρείται «ουρανοξύστης σε ανθρώπινο μέγεθος» αντί όλων των κτισμάτων και ο χώρος που θα περισσέψει πέριξ θα είναι χώρος πρασίνου, χώρος αναψυχής, χώρος πολιτισμού, αθλητισμού κλπ.

Φανταστείτε λοιπόν κάτω από την Ελ. Βενιζέλου, δάσος έως την παραλία με ήπιες παρεμβάσεις όπως καφετέριες οι οποίες να παίζουνε χαμηλόφωνα μουσική ποιοτική και θα προσφέρουν υπηρεσίες ανάλογες. Τακτική συγκοινωνία με μικρά ηλεκτροκίνητα αμάξια θα λαμβάνουν τον κόσμο και θα τον μετακινούν σε όλα τα σημεία της πόλης. Η είσοδος της πόλης θα συνδέεται με τον προαστιακό, τα λεωφορεία κλπ. Πάνω από την Ελ. Βενιζέλου ενταγμένες αρμονικά στο τοπίο, ψηλές πολυκατοικίες βιοκλιματικές, αντισεισμικές, με εκμετάλλευση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας θα αντικαταστήσουν τις παλιές με τον τρόπο που ανέφερα και θα προσφέρουν ελευθερία για πάρκα, αλσύλλια, χώρους για τους πολίτες κλπ στο εναπομένον χώρο.

Όλα αυτά σε συνδυασμό με επέκταση και εδραίωση του τουρισμού λουτρόπολης, του αγροτουρισμού και των ήπιας δράσης επιχειρήσεων, ενδεχόμενη μεταφορά του καζίνο σε άλλο μέρος πχ σε κανένα ξερονήσι στο Αιγαίο, θα είχαν ως αποτέλεσμα ο Δήμος Λουτρακίου – Αγίων Θεοδώρων να γίνει ο πρώτος δήμος που θα βασίζεται στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και στην ήπια ανάπτυξη έχοντας δημιουργήσει ένα αρμονικό ανθρώπινο περιβάλλον συμβίωσης με την φύση. Άμα το θελήσουμε τώρα, τα παιδιά μας θα ζουν σε αυτό το περιβάλλον. Ας τους το χαρίσουμε, εξαρτάται από εμάς.

Μέχρι τότε να κυνηγήσουμε την ανομία, να ασχοληθούμε με την ανάπτυξη της παιδείας στην περιοχή, να σεβόμαστε τους κατοίκους, τους διερχόμενους και τους παραθεριστές και προς θεού όχι άλλες επεμβάσεις στην φύση. Μην ξεχνάμε ότι όλοι οι κάτοικοι του δήμου θα έχουν εργασία και θα δέχονται υπηρεσίες ποιότητας άμα ο Δήμος εκμεταλλευτεί τις δυνατότητες που δίδονται από την παραπάνω πρόταση. Μηδενική Ανεργία – Ήπια ανάπτυξη – Σεβασμός στην φύση – Ποιοτική συμβίωση.

Τα Ιερά που πρέπει να επαναφέρουμε. Σε περίοδο οικονομικής, περιβαλλοντικής και αξιακής κρίσης συνεπώς ζητούμε να ξεκινήσουν τα εξής από αυτό κιόλας το καλοκαίρι ως πρώτο βήμα: απομάκρυνση των παράνομων αλλοδαπών που αλωνίζουν την παραλία, καθημερινή αστυνόμευση της παραλίας και των πεζοδρόμων από τα αρμόδια όργανα με απομάκρυνση των δικυκλιστών και επιβολή των όρων ηχορύπανσης και φώτο- ρύπανσης, λειτουργία ομάδας ΔΙΑΣ στον δήμο Λουτρακίου Αγίων Θεοδώρων τουλάχιστον 4 μήνες το χρόνο, οπότε αυξάνεται κατακόρυφα ο πληθυσμός και επαρκής αστυνόμευση τους υπόλοιπους μήνες, καμία επέμβαση αλλοτρίωσης του εναπομείναντος περιβάλλοντος, ειδικοί φορείς να συντάξουν πρόγραμμα οικιστικής ανάπλασης και επιστροφής στην φυσικό περιβάλλον και δημιουργία ταμείου για υλοποίηση του προγράμματος, πολιτιστικό και αθλητικό πρόγραμμα όλο το έτος και δημιουργία συνεργασιών με αρμόδιους φορείς όπως εθελοντικές οργανώσεις, ομοσπονδίες, ενώσεις, σωματεία, υπουργεία κλπ. δημιουργία κινήτρων για ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας από τους δημότες, δημιουργία δομών ώστε να έρθει στην πόλη το φυσικό αέριο, οι εταιρείες τηλεφωνίας κλπ.

Επιβολή ανώτατων τιμών στις καφετέριες και στα καταστήματα εστίασης και υγειονομικού ενδιαφέροντος, τήρηση των κανόνων ασφαλείας, υγιεινής και ασφάλισης των εργαζομένων με καθημερινές επισκέψεις των αρμοδίων οργάνων, πρόγραμμα δημοσίων σχέσεων με εσωτερικές ξεναγήσεις των παραθεριστών ώστε να γνωρίσουν τις αρχαιότητες, τον ιαματικό, εκκλησιαστικό και αθλητικό τουρισμό ώστε οι ίδιοι κάτοικοι και παραθεριστές να ισχυροποιήσουν τον τουρισμό των επόμενων ετών, προστασία του υδροφόρου ορίζοντα με αυστηρά πρόστιμα και έλεγχος στις εταιρείες εμφιάλωσης, συντήρηση και αποκατάσταση όλων των αρχαιοτήτων που είναι αφημένα στο έλεος του θεού, Οψόμεθα…

Με τιμή.
Δημήτρης Κεφάλας,