Ήρθε η ώρα να κόψουμε τα αλλαντικά και το κρέας; Πώς συνδέονται με τον καρκίνο

«Πέρα από το κορεσμένο λίπος και το άφθονο αλάτι που φέρουν τα επεξεργασμένα προϊόντα κόκκινου κρέατος, όπως τα σαλάμια, τα αλλαντικά, το μπέικον, το λουκάνικο, η υπερβολική κατανάλωση των οποίων έχει συνδεθεί με καρδιαγγειακά θέματα, πέρα δηλαδή από την ίδια τη φύση των αλλαντικών, η επεξεργασία που υφίστανται για να λάβουν την τελική τους μορφή συνδέεται με τον καρκίνο του εντέρου. Το ψήσιμο, το κάπνισμα και η προσθήκη ουσιών όπως τα νιτρώδη άλατα, που δίνουν στα αλλαντικά το χαρακτηριστικό κόκκινο χρώμα, τη γεύση και τη διάρκεια ζωής, σχετίζονται με τον καρκίνο διότι σχηματίζουν στον οργανισμό νιτροζαμίνες που είναι καρκινογόνες. Επιπλέον, σε ορισμένα στάδια της επεξεργασίας, όπως το κάπνισμα, προστίθενται κι άλλες τοξικές βλαβερές ουσίες, παράγονται αρωματικοί υδρογονάνθρακες που έχουν ενοχοποιηθεί για την αύξηση του καρκίνου στο πεπτικό σύστημα, διότι πάντα μιλάμε για καρκίνο του εντέρου. Εν γένει, υπάρχουν έρευνες που δείχνουν ότι τα προϊόντα επεξεργασμένου κόκκινου κρέατος αυξάνουν την πιθανότητα πρόωρου θανάτου λόγω καρδιοαγγειακών νοσημάτων και δευτερευόντως από κακοήθειες και αυτή θεωρώ είναι μια εμπεριστατωμένη άποψη», σημειώνει ο κ. Πέτσιος.

«Προσωπική μου άποψη είναι ότι τα αλλαντικό μπορούμε να τα φάμε ως εξαίρεση που δίνει νόημα στον κανόνα, μια φορά στο τόσο» απαντά ο κ. Πέτσιος και προσθέτει. «Η έκθεση λέει ότι 2 φέτες μπέικον την ημέρα αυξάνουν τις πιθανότητες θανάτου από καρκίνο και καρδιαγγειακά κατά 20%. Όμως όλα έχουν προσθετική αξία. Αν κάποιος τρώει 2 φέτες μπέικον την ημέρα, θα κάνει κι άλλα πράγματα λάθος, θα λείπουν τα φρούτα και τα λαχανικά από τη διατροφή του, κι εκεί μιλάμε για συνονθύλευμα παραγόντων που επηρεάζουν, δεν είναι το θέμα ότι θα φάω 2 φέτες μπέικον και θα αρρωστήσω, μην φτάσουμε στο άλλο άκρο. Στο πλαίσιο ενός υγιεινού τρόπου ζωής, καλό είναι να αποφεύγουμε τα αλλαντικά κόκκινου κρέατος, να τα καταναλώνουμε αραιά και σπάνια για τη γεύση, να επιλέγουμε με μέτρο όσο μπορούμε λευκού κρέατος άπαχα αλλαντικά με μειωμένο αλάτι και βέβαια να προσέχουμε το κάπνισμα, το ποτό, τη σωστή διατροφή, τα φρούτα, τα λαχανικά, γιατί όλα αυτά ‘οχυρώνουν’ τον οργανισμό μας».

«Η έκθεση δείχνει ότι η υπερκατανάλωση κόκκινου κρέατος, πιθανώς να προκαλεί καρκίνο, λόγω του χρόνου που παραμένει στο έντερο, της διάσπασής του και της μεταβολικής του διαδικασίας» σημειώνει ο Ευμένης Καραφυλλίδης. «Ωστόσο πρέπει να πούμε ότι ως κόκκινο κρέας λογίζεται το μοσχάρι, το χοιρινό, το αρνί, όχι όμως και το κυνήγι. Μάλιστα, υπάρχουν έρευνες που δείχνουν πως το καλύτερο κρέας που μπορεί να καταναλώνει κάποιος, όχι καθημερινά και πάντα με μέτρο, είναι το κυνήγι. Πάντως, αυτό που πρέπει να μείνει στον κόσμο και πρέπει να τονίσουμε είναι ότι το κόκκινο κρέας και τα αλλαντικά που καταναλώνουμε δεν θα πρέπει να ξεπερνούν τα 70 γραμμάρια μαγειρεμένης ποσότητας την ημέρα. Αν κάποιος φάει αυγά με λουκάνικα για πρωινό, σάντουιτς αλλαντικών για δεκατιανό και κρέας στο μεσημεριανό και βραδινό του γεύμα, ξεπερνά κατά πολύ όχι τα 70 αλλά και τα 300 και τα 400 γραμμάρια. Πρέπει να σκέφτεται κανείς τις εναλλαγές στη διατροφή του».

Το ψήσιμο στα κάρβουνα δεν είναι ο ενδεδειγμένος τρόπος διότι το κάψιμο δημιουργεί ετεροκυκλικές αμίνες (χημικές ενώσεις που δημιουργούνται όταν η κρεατίνη εκτίθεται σε υψηλές θερμοκρασίες). Ο κ. Καραφυλλίδης επισημαίνει πως «είναι προτιμότερο το κρέας να ψήνεται στη σχάρα, όχι όμως κάρβουνα, ενώ είναι σημαντικό το καρβουνισμένο κομμάτι ή να το αφαιρούμε ή να προσθέτουμε πολύ λεμόνι, διότι η βιταμίνη C βοηθάει στην αδρανοποίηση των ετεροκυκλικών αμινών. Καλός τρόπος μαγειρέματος είναι στο φούρνο και την ηλεκτρική ψησταριά και βέβαια έχει σημασία ο συνδυασμός, να μην τρώμε σκέτο κρέας, να το συνδυάζουμε με σαλάτα ή υδατάνθρακες, διότι οι φυτικές ίνες όταν εντάσσονται στο διαιτολόγιό μας βοηθάνε την εντερική χλωρίδα και έχουμε θετικά για την υγεία αποτελέσματα».

Οι ειδικοί μας λένε όχι. «Το φρέσκο κόκκινο κρέας χαρακτηρίζεται ως “πιθανώς καρκινογόνο”. Αφενός δεν υπάρχουν σαφείς τεκμηριώσεις για τη θεωρία αυτή και αφετέρου το κόκκινο κρέας έχει και οφέλη για την υγεία, γι’ αυτό η μεσογειακή διατροφή συστήνει στον κόσμο να τρώει κόκκινο κρέας από μια φορά την εβδομάδα έως μία φορά το μήνα. Από εκεί και πέρα ό,τι υπερκαταναλώνουμε δεν είναι καλό για την υγεία. Δεν είναι μόνο το θέμα του καρκίνου αλλά των γενικότερων δεικτών υγείας, όπως η χοληστερίνη, το ουρικό οξύ, τα τριγλυκερίδια κ.α.» εξηγεί ο κ. Πέτσιος. «Να μην ξεχνά ο κόσμος ότι από τότε που ο άνθρωπος άρχισε να τρώει κρέας άρχισε να βελτιώνεται και η συμπεριφορά του και η ανάπτυξή του. Το κρέας έχει υψηλής αξίας πρωτεΐνες και σίδηρο» υπογραμμίζει ο κ. Καραφυλλίδης και προσθέτει: «Αν κάποιος θέλει να κόψει εντελώς το κόκκινο κρέας πρέπει να προσέξει πολύ την ισορροπία της πρόσληψης θρεπτικών συστατικών. Όταν συνδυάζουμε τρόφιμα που περιέχουν φυτική πρωτεΐνη, όπως φακές με ρύζι, ο οργανισμός τις συνδυάζει και δημιουργεί πρωτεΐνη υψηλής βιολογικής αξίας. Ωστόσο, ο φυτικός σίδηρος απορροφάται πάρα πολύ δύσκολα από τον οργανισμό, θα πρέπει κανείς να φάει νταμιτζάνες φακές και να το συνδυάσει και με βιταμίνη C για να βελτιωθεί η απορρόφησή του. Συνεπώς, η δική μου πρόταση είναι να καταναλώνουμε κόκκινο κρέας με μέτρο. Και οι έρευνες άλλωστε δεν λένε ‘μην φάτε ξανά αλλαντικά η κρέας’, λένε να μειώσουμε πάρα πολύ την ποσότητα στην καθημερινότητά μας. Όπου δεν υπάρχει μέτρο, χάνεται η ισορροπία στη διατροφή μας, τη ζωή μας και την ψυχή μας».