Οι ταινίες είναι ένα από τα αγαπημένα…χόμπι των ανθρώπων! Υπάρχουν άπειρες ταινίες και τα είδη είναι εξίσου πολλά. Το να παρακολουθήσετε μια κινηματογραφική ταινία θα αποτελέσει μια καλή επιλογή είτε αν είστε μόνοι είτε με καλή παρέα.
“Il Divo” (2008)
Δεν υπάρχει περίπτωση να δικαιολογήσω μέσα μου την απουσία του “Il Divo” από την πολυσυζητημένη λίστα με τις 100 καλύτερες ταινίες του τρέχοντα αιώνα που ξεκίνησε το 2000, έτσι όπως τη συγκρότησαν 177 κριτικοί – μου διαφεύγει πλήρως το πώς επιλέγουν το “Η Μεγάλη Ομορφιά” του Paolo Sorrentino αντί του αριστουργήματός του από το 2008. Το “Il Divo”, ένα απίθανο, σκληρό αλλά εντελώς ρομαντικό ποίημα με άξονα το βίο και την πολιτεία του ιταλού Gulio Andreotti είναι μια ταινία που αρνείται να ξεκολλήσει από το νου μου – δε θυμάμαι να έχω νιώσει πρόσφατα αυτό το μείγμα παρακμής και σοκ, χαστούκι αισθητικής τελειότητας και ματαιότητας, όχι τουλάχιστον σε κάποιο φιλμ που δεν έφερε την υπογραφή του Federico Fellini. Το “Il Divo” παραμένει ένα έργο βαθιά συγκλονιστικό στην καρδιά και το νου μου επειδή αφηγείται σελίδες από την πρόσφατη ιταλική πολιτική ιστορία σαν να είναι καυτό, κίτρινο κουτσομπολιό καμαρινιού.
“Demonlover” (2002)
Όπως κάθε επιτυχημένη λίστα που σέβεται τον εαυτό της και θέλει να προκαλέσει αίσθηση στην λιστομανή εποχή μας, οι εκατό καλύτερες ταινίες του αιώνα σύμφωνα με το BBC και τους ανθρώπους που τη διαμόρφωσαν προκάλεσε πολλές και ταυτόχρονες αντιδράσεις, ευχάριστες (η ψηλή θέση της “Συνεκδοχής της Νέας Υόρκης”) και δυσάρεστες (η χαμηλή θέση του “Κάτω από το Δέρμα”, η εμφάνιση του “Brooklyn”) ήταν όμως σε κάθε περίπτωση μια εν πολλοίς ακριβής καταγραφή του παγκόσμιου κινηματογραφικού τοπίου του αιώνα μας, το οποίο κορυφώθηκε ακριβοδίκαια με δύο ταινίες που βρέθηκαν δικαιωματικά στις δύο πρώτες θέσεις. Σε μια τέτοια λίστα δεν ήταν δυνατό να μην υπάρχουν ελλείψεις, όπως αυτές κρίνονται από τον καθένα ξεχωριστά, έτσι κι εγώ λοιπόν έχω τις δικές μου προσθήκες (αλίμονο), κορυφαία εκ των οποίων θεωρώ πως είναι η καλύτερη και πιο υποτιμημένη ταινία του Olivier Assayas, το “Demonlover”. Προφητικό και αποκαλυπτικό για τα χρόνια που θα ακολουθούσαν, το “Demonlover” έγινε δεκτό με αποδοκιμασίες και θυμηδία στις Κάννες το 2002, ίσως γιατί ήταν υπερβολικά νωρίς για την παρανοϊκή και σαρωτικά ειρωνική ματιά του Γάλλου σκηνοθέτη στον παγκοσμιοποιημένο εταιρικό κανιβαλισμό και στη μεταπραγματικότητα του simulacrum του Διαδικτύου. Βγαλμένο θαρρείς από τα δοκίμια του Jean Baudrillard, με ένα υπερcult τρίο πρωταγωνιστριών (Connie Nielsen, Chloe Sevigny και Gina Gershon) κι ένα δυστοπικό soundtrack από τους Sonic Youth, το “Demonlover” είναι ένας νέος, γενναίος κόσμος που περιμένει ακόμα να ανακαλυφθεί, ένα πολυσύνθετο και πολυεπίπεδο σχόλιο για την κενότητα του δυτικού τρόπου ζωής, όπως έχει διαμορφωθεί στις μέρες του ύστερου (ή ύστατου) καπιταλισμού και του τέλους της Ιστορίας, κι ένα εφιαλτικό ξύπνημα σ’ έναν κόσμο που τελικά όλα αξίζουν όσο ένα κλικ του ποντικιού. Μέχρι το επόμενο. Ed Wood
“To Ημερολόγιο” (2004)
Για αυτούς που διάβασαν τη λίστα του BBC με τις 100 καλύτερες ταινίες του 21ου αιώνα συγχρόνως είναι αθεράπευτοι φαν του έρωτα, του ρομαντισμού και της αγάπης που μένει ζωντανή μέχρι τα βαθιά γεράματα ενός ζευγαριού, το να λείπει το “The Notebook” από εκεί φαντάζει σχεδόν αδιανόητο (αίσχος, για την ακρίβεια). Μια αγνή ιστορία αγάπης, απόρριψης, επανασύνδεσης και ατελείωτης τρυφερότητας αποτελεί χωρίς καμία αμφιβολία τον “Τιτανικό” των 00s, για να μην πούμε το “Casablanca” και τρελαθούν τα Facebook comments. Πόσα κορίτσια και αγόρια ταυτίστηκαν και έψαξαν να βρουν τον έρωτα της ζωής τους σε κάτι που να μοιάζει με τον Ryan Gosling και την Rachel McAdams (τόσο στην ταινία όσο και στην πραγματική ζωή, εκτός του άδοξου τέλους της αληθινής τους σχέσης), θυμήθηκαν έρωτες, βρήκαν την πίστη τους για μια επανασύνδεση με ένα πρώην πρόσωπο, έκλαψαν, συγκινήθηκαν και είδαν τα πράγματα από άλλη σκοπιά; Κι ύστερα από όλα αυτά, οι 117 κριτικοί δεν βρήκαν λίγο χώρο για αυτό το κλασικό πλέον love story της γενιάς μας σε αυτή τη λίστα. Το “The Notebook” άνοιξε το δρόμο για να έρθουν κι άλλα ρομαντικά δράματα στις οθόνες μας, να τα βρούμε με τη συναισθηματική μας πλευρά και να καταναλώσουμε ελεύθερα τα χαρτομάντηλα με τις κούτες. Επίσης, μας σύστησε με τον πιο cheesy (και απαραίτητο για την εποχή, αν το καλοσκεφτείς) τρόπο δύο ανερχόμενων τότε ηθοποιών που αργότερα θα μας άνοιγαν τα μάτια σχετικά με τις δυνατότητες τους σε ένα βουνό απαιτητικών ρόλων που ξεκινούσαν από την κωμωδία και κατέληγαν στο βαθύ δράμα. Ε όχι ρε παιδιά, ε όχι το “The Notebook” στην απ’ έξω λοιπόν!
“Anchorman: The Legend Of Ron Burgundy” (2004)
Έκλεισαν σπίτια με τη δημοσιοποίηση από το BBC της λίστας με τις μέχρι τώρα καλύτερες ταινίες του αιώνα που διανύουμε, αφού οι επιλογές των 117 επιφανών κριτικών κινηματογράφου από όλο τον κόσμο δεν υπενθύμισαν στο κοινό γιατί αγαπάει το σινεμά, αλλά γιατί μισεί τους κριτικούς. Το μεγαλύτερο παράπτωμα της συγκεκριμένης λίστας δεν είναι ούτε η κατάταξη κάποιων ταινιών (το “A.I.” ακριβώς πάνω από το “Her” αποτελεί υπέροχη κατά λάθος τρολιά) ούτε το #1 (το “Mulholland Drive” είναι αξιοπρεπέστατος σημαιοφόρος) ούτε η παράλειψη μερικών ηχηρών σκηνοθετικών ονομάτων, αλλά η μηδενική αντιπροσώπευση ειδών όπως οι ταινίες φαντασίας, οι κωμωδίες και ό,τι άλλο μπορεί να εμπίπτει στην κατηγορία του blockbuster – γεγονός που επικυρώνει και διαιωνίζει ένα σνομπισμό στο «λαϊκό» σινεμά που ιδανικά θα έπρεπε να έχει ξεπεραστεί στον 21ο αιώνα που είδε τον τρίτο «Άρχοντα των Δαχτυλιδιών» να κερδίζει 11 Όσκαρ ή μια νέα ταινία της Marvel να συγκεντρώνει καλύτερες κριτικές από μία τουAlmodovar. Η κωμωδία, ειδικά, διανύει μια χρυσή εποχή τα τελευταία χρόνια όχι μόνο στο σινεμά, αλλά και στην τηλεόραση, το Ίντερνετ και τις εκδόσεις, και είναι αδιανόητο να μην υπάρχει σε αυτή τη λίστα μια καθαρόαιμη κωμωδία, που φοράει ως παράσημο αυτή την ταμπέλα της. Το “Anchorman”, μια από τις λαμπρότερες στιγμές της ομάδας του Will Ferrell και του Adam McKay, φέρει την πνευματική σφραγίδα του παραγωγού της και πολιούχου του σύγχρονου αντρικού χιούμορ Judd Apatow, αλλά καταφέρνει να υπάρχει μέσα σε ένα εντελώς δικό του σύμπαν ταυτόχρονης αφέλειας και χοντράδας, με εξωφρενικούς χαρακτήρες και α-τε-λεί-ω-τα quotable ατάκες. Μπορεί οι αμέτρητοι μιμητές που προέκυψαν τα επόμενα χρόνια να προκαλούν ανάμικτες αντιδράσεις, αλλά το σύγχρονο τοπίο της κωμωδίας χρωστάει πολλά στο θρύλο του Ron Burgundy.
“Wonder Boys” (2000)
Αν για όσους τις παίρνουμε λίγο πιο σοβαρά απ’ όσο πρέπει οι κάθε είδους λίστες είναι επίπονες ασκήσεις ψυχαναγκασμού, σκεφθείτε πόσο μεγαλώνει η δοκιμασία αν πρέπει να βρεις την πιο τρανταχτή έλλειψη από μια ήδη διαμορφωμένη κατάταξη (btw στην κορυφή θα έβαζα το “Old Boy”, ίσως το “There Will Be Blood”, όχι πάντως το ρέμπους του David Lynch). Σε αυτές τις περιπτώσεις, λοιπόν, που βαριέσαι να σκαλίζεις το ένστικτο είναι η καλύτερη οδός. Κι ενστικτωδώς διαπίστωσα ότι από τη λίστα με τις «100 καλύτερες ταινίες του 21ου αιώνα», έτσι όπως τις ψήφισαν κριτικοί απ’ όλον τον κόσμο για λογαριασμό του BBC λείπει μια από τις 5-10 αγαπημένες μου γι’ αυτήν τη χρονική περίοδο. “Wonder Boys”, λοιπόν. Καθηγητής πανεπιστημίου σε κρίσης μέσης ηλικίας, άρτι παρατηθείς από τη σύζυγό του. Τσεκ. Ο ίδιος κύριος, κάποτε πετυχημένος συγγραφέας που τώρα υποφέρει από βασανιστικό writer’s block. Τσεκ. Robert Downey Jr. (πριν την “Iron Man” megastar περίοδο) Τσεκ. Ανερχόμενος πιτσιρικάς που δείχνει να έχει τη φλόγα και συμπεριφέρεται πολύ πιο ώριμα απο τον γηραιότερο μέντορά του. Τσεκ. Γεροντοέρωτες. Τσεκ. Πιστόλια, πτώματα σκύλων, τραβεστί, μαριχουάνα, χιόνι. Τσεκ. Το φιλμ του σκηνοθέτη του “L.A Confidential” Curtis Hanson ισορροπεί πολύ τρυφερά ανάμεσα σε ταινία για ενηλικίωση και ταινία για μέση ηλικία (και στις κρίσεις που έχει κάθε περίοδος). Είναι αστείο, γλυκόπικρο και ρομαντικό. Είναι δηλαδή από αυτά τα φιλμ που όταν τα δεις στην κατάλληλη ηλικία, αφελώς σε παρακινούν να πάρεις μερικές κρίσιμες αποφάσεις.
“Locke” (2013)
Είμαι σίγουρη πως στο BBC συναντιούνται στους διαδρόμους και σφίγγουν ο ένας το χέρι του άλλου, αφού η ιδέα τους να ζητήσουν από τους σινεκριτικούς του πλανήτη να φτιάξουν τη συγκεκριμένη λίστα (εκτός χρόνου, στην πραγματικότητα, αφού ο 21ος αιώνας μετρά μόλις 16 χρόνια ζωής) ήταν πραγματικά ιδιοφυής, καθώς κατάφερε όχι μόνο να αναπαραχθεί περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο κινηματογραφικό άρθρο μέσα στο καλοκαίρι, αλλά και να προκαλέσει ακραία αισθήματα οργής στους σινεφίλ κύκλους, πράγμα που σαφέστατα την καθιστά απόλυτα επιτυχημένη. Προσωπικά δεν συγχύστηκα με την τελική κατάταξη -ίσως επειδή στο Νο. 2 βρήκα μία από τις αγαπημένες μου ταινίες όλων των εποχών- αλλά αφού μου δόθηκε η ευκαιρία, ας γκρινιάξω. Σίγουρα θα ήθελα να δω στη λίστα έστω και μία ελληνική ταινία (ο “Κυνόδοντας” του Γιώργου Λάνθιμου είναι μια προφανής επιλογή), ή μερικές δυνατές ξενόγλωσσες παραγωγές που συζητήθηκαν πολύ τα τελευταία χρόνια (και δικαίως), όπως το “Θέλω Και Τη Μαμά Σου”, το “Laurence Anyways”, το “The Hunt” ή το “Ανωτέρα Βία”, υπερπαραγωγές όπως τα “Kill Bill”, το “Gravity” και το “Snowpiercer”, ή εμβληματικά indie φιλμ όπως το “High Fidelity”, το “Donnie Darko”, το “Juno” και το “Drive” -που και μόνο από στυλιστική/αισθητική άποψη έχουν ξεχωριστή θέση στην pop culture του αιώνα που διανύουμε. Και είμαι σίγουρη πως αν κάτσω να το σκεφτώ, θα βρω άλλες 100 ταινίες απείρως καλύτερες από το περσινό νερόβραστο “Brooklyn” που αδυνατώ να κατανοήσω τι θέση έχει σε αυτή τη λίστα (για παράδειγμα, μπορώ να σας πω με βεβαιότητα πως θεωρώ πολύ σημαντικότερες ταινίες τα animation “Toy Story 3”, “Mary and Max” και “Up”). Εν πάση περιπτώσει, αν κάποιος μου έβαζε το μαχαίρι στο λαιμό να διαλέξω, ίσως περισσότερο από όλες τις ταινίες των τελευταίων ετών να ήθελα να δω να δικαιώνεται αυτό το συγκλονιστικό 90λεπτο κλειστοφοβικό one-man show του Tom Hardy, που λέγεται “Locke”. Ακόμα δεν έχω συνέλθει από το γεγονός ότι αυτή η ταινία (από τον σεναριογράφο της τηλεοπτικής σειράς “Peaky Blinders”, Steven Knight) είναι ολόκληρη γυρισμένη μέσα σε ένα αυτοκίνητο, περιέχει τηλεφωνικές συνομιλίες με κεντρικό θέμα το… προβληματικό “οπλισμένο σκυρόδεμα” μιας οικοδομής, και παρ’όλ’αυτά καταφέρνει να διατηρεί αμείωτη την ένταση, κρατώντας όλες τις αισθήσεις σου σε διέγερση, παρόλο που στην οθόνη εξακολουθεί να μην συμβαίνει τίποτε άλλο πέρα από το ότι ένας άνδρας βρίσκεται μέσα σε ένα αυτοκίνητο με το αυτί στο ακουστικό, το χέρι στο τιμόνι και το πόδι στο γκάζι.