Γράφει ο Παναγιώτης Βελισσάρης – Λυμερίδης
Η περασμένη Τετάρτη ήταν ημέρα γιορτής για τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, το κόμμα του και τους υποστηρικτές του: Εγκαινιάστηκε και επίσημα το νέο «σπίτι» του προέδρου της Τουρκίας, το «Λευκό Παλάτι» όπως είναι η ανεπίσημη ονομασία που του έχουν δώσει τα ΜΜΕ στη γειτονική χώρα…
Το ασύλληπτης πολυτέλειας προεδρικό μέγαρο – το οποίο πολλοί παρομοιάζουν με το παλάτι του Νικολάε Τσαουσέσκου στη Ρουμανία- κυριολεκτικά ζαλίζει τον επισκέπτη με το μέγεθός του που αγγίζει τα 300.000 τετραγωνικά μέτρα, 50 φορές δηλαδή μεγαλύτερο από τον Λευκό Οίκο στην Ουάσινγκτον, ενώ έχει 1.000 δωμάτια, μεταξύ των οποίων αίθουσες εκδηλώσεων, συναντήσεων και φιλοξενίας επισήμων.
Πέρα από το οικονομικό μιας κόστισε το σκανδαλώδες ποσό των 350 εκατ. δολαρίων, το νέο προεδρικό μέγαρο συμβολίζει την ολοκλήρωση της αλλαγής σελίδας στην χώρα, καθώς εγκαινιάστηκε την ημέρα της ίδρυσης της Τουρκικής Δημοκρατίας από τον Κεμάλ Ατατούρκ.
Ο Ερντογάν ήταν ξεκάθαρος όσον αφορά τις προθέσεις του. «Η νέα Τουρκία θα πρέπει να διεκδικήσει για τον εαυτό της κάτι καινούργιο» δήλωσε πρόσφατα στους δημοσιογράφους, με αφορμή το προεδρικό μέγαρο.
Η… νέα Τουρκία
Πώς όμως οραματίζεται αυτή τη νέα Τουρκία ο πρόεδρος της; Για τον πρόεδρο, το «λευκό παλάτι» είναι η ολοκλήρωση μονάχα μίας μικρής από τις φιλοδοξίες του. Στα 12 χρόνια που βρίσκεται στην εξουσία – πρώτα ως πρωθυπουργός και τώρα ως αρχηγός του κράτους- μετέτρεψε την Τουρκία κυριολεκτικά σε εργοτάξιο.
Κάθε τόσο ανακοινώνει την κατασκευή φαραωνικών έργων υποδομής που θα συμβολίζουν τη… μεγαλοπρέπεια που απέκτησε η χώρα κάτω από την διοίκηση του ίδιου και του κόμματος του, του ΑΚΡ.
Τα σχέδια του είναι πράγματι μεγαλεπήβολα. Πέρυσι, ακριβώς τέτοια εποχή, ο Ερντογάν έκοβε την κορδέλα το πρώτου εκ των σχεδίων του – σημειωτέον δείχνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στα κατασκευαστικά πρότζεκτς- που πρόκειται να αλλάξουν την εικόνα της χώρας όταν πραγματωθούν.
Η Κωνσταντινούπολη –πρωτεύουσα Οθωμανικής Αυτοκρατορίας- βρίσκεται σε περίοπτη θέση του μετασχηματισμού. Εκεί εξάλλου επικεντρώνεται το μεγαλύτερο κομμάτι της οικονομικής δραστηριότητας και εκεί άρχισε ο Ερντογάν την πολιτική του καριέρα ως ένας εκ των πιο πετυχημένων δημάρχων της πόλης.
Ερντογάν ο Μεγαλοπρεπής
Υλοποιώντας το όραμα του Σουλτάνου Αμντούλ Μεντίχ προώθησε την κατασκευή του πρώτου διηπειρωτικού σιδηροδρομικού τούνελ μήκους 13,8 χιλιομέτρων που ενώνει την ασιατική με την Ευρωπαϊκή πλευρά της Κωνσταντινούπολης, το οποίο είναι μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου αναβάθμισης του σιδηροδρομικού δικτύου ολόκληρης της πόλης που αριθμεί 16 εκατομμύρια κατοίκους.
Ταυτόχρονα σε εξέλιξη βρίσκεται η αναβάθμιση του οδικού δικτύου γύρω από τη μητρόπολη. Πέρυσι μπήκαν τα θεμέλια για την τρίτη γέφυρα του Βοσπόρου που φέρει το όνομα του Σουλτάνου Σελίμ του πρώτου, και είναι μέρος ενός νέου αυτοκινητόδρομου που κατασκευάζεται με τον χρόνο αποπεράτωσης να υπολογίζεται σε εννέα χρόνια από τώρα.
Στα πλαίσια της αποτυχημένης υποψηφιότητας για τους Ολυμπιακούς του 2023, η κυβέρνηση ανέλαβε να κατασκευάσει ένα σχέδιο αξίας πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Πρόκειται για το μεγαλύτερο αεροδρόμιο του κόσμου, το οποίο θα διαθέτει έξι διαδρόμους προσγείωσης/απογείωσης και θα μπορεί να εξυπηρετεί περισσότερους από 150 εκατομμύρια επιβάτες το χρόνο όταν ολοκληρωθεί η κατασκευή του. Η πρώτη φάση του έργου αναμένεται να παραδοθεί το 2017.
Το σχέδιο όμως που έχει συγκεντρώσει τις περισσότερες συζητήσεις είναι το κανάλι μήκους 60 χιλιομέτρων που θα εκτείνεται κατά μήκος των στενών του Βοσπόρου με σκοπό να το ανακουφίσει από την κίνηση των πλοίων από και προς τη Μαύρη Θάλασσα που αυξάνεται συνεχώς.
Το πετράδι στο στέμμα των υποσχέσεων του προέδρου θα κοστίσει στους τούρκους πολίτες περί τα 10 δισεκατομμύρια δολάρια και αναμένεται να παραδοθεί το 2023, αν και θεωρείται απίθανο λόγω της έκτασης του έργου.
Κατασκευαστικός τομέας, το νέο Ελντοράντο
Το όραμα του Ερντογάν για το μέλλον της Τουρκίας σε πολλούς προκαλεί δέος, σε ακόμη περισσότερους όμως οργή. Πέραν των δυσθεώρητων οικολογικών συνεπειών που θα προκαλέσουν οι παρεμβάσεις στην πόλη και τα περίχωρα της, τα ποσά που διακινούνται είναι ιλιγγιώδη, αρκετά εξ’ αυτών δε καταλήγουν στις τσέπες μεγαλοεργολάβων, φίλων του προέδρου.
Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι το δεύτερο κύμα συλλήψεων στα πλαίσια του σκανδάλου διαφθοράς που άγγιζε το στενό περιβάλλον του Ερντογάν, περιλαμβανόταν τα ονόματα επιχειρηματιών που εμπλέκονται σε πάρα πολλά από τα κατασκευαστικά έργα. Ωστόσο η εκκαθάριση που έκανε ο τότε πρωθυπουργός στο δικαστικό και αστυνομικό σώμα απέτρεψε αυτή την εξέλιξη.
Ο κατασκευαστικός τομέας στην Κωνσταντινούπολη είναι στην κυριολεξία ένα σύγχρονο Ελντοράντο. Τα τελευταία 11 χρόνια ξοδεύτηκαν 583 δις. δολάρια σε real estate και έργα υποδομής, εκ των οποίων τα 200 δις. αφορούν δημόσια έργα.
Όλα αυτά την ώρα που το success story του Ενρτογάν του μεγαλοπρεπή έχει αφήσει κάτω από το όριο της φτώχειας 23 εκατομμύρια Τούρκους πολίτες.