Τα σκυλιά δεν μπορούν να μιλήσουν, αλλά μπορούν να εκπαιδευτούν ώστε να καταλαβαίνουν ορισμένες λέξεις, εντολές, προτροπές, επαίνους και παρατηρήσεις. Πώς ακριβώς λειτουργεί ο εγκέφαλός τους, ώστε κάτι τέτοιο να είναι δυνατό; Νέα έρευνα διερεύνησε το φαινόμενο, καταλήγοντας σε ενδιαφέροντα συμπεράσματα όχι μόνο για τις ικανότητες των σκύλων, αλλά και για τη δική μας εξέλιξη……
Πρόκειται για την πρώτη έρευνα η οποία αναζήτησε τον τρόπο με τον οποίο οι εγκέφαλοι των σκύλων επεξεργάζονται την ομιλία. Στα πλαίσιά της, διαπιστώθηκε ότι οι καλύτεροι φίλοι του ανθρώπου είναι πολύ πιο επιδέξιοι με τις λέξεις από ό,τι νομίζουμε, έχοντας την ικανότητα να καταλάβουν όχι μόνο τι λέμε, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο το λέμε.
Όπως σημειώνεται στη σχετική μελέτη, η οποία πραγματοποιήθηκε από Ούγγρους ερευνητές και δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Science, οι σκύλοι χρησιμοποιούν το αριστερό ημισφαίριο του εγκεφάλου για να επεξεργάζονται τις λέξεις και μία εγκεφαλική περιοχή στο δεξί ημισφαίριο για να επεξεργάζονται τον τόνο της φωνής, όπως, δηλαδή και οι άνθρωποι.
Η μελέτη υποδεικνύει ότι οι νευρωνικοί μηχανισμοί επεξεργασίας λέξεων εξελίχθηκαν πολύ νωρίτερα από ό,τι πιστεύαμε και δεν είναι μοναδικοί στον ανθρώπινο εγκέφαλο, σύμφωνα με τους ερευνητές, αλλά και ότι όταν ένα ζώο, όπως τα κατοικίδια σκυλιά, ζει σε περιβάλλον πλούσιο σε ομιλία, μπορούν να προκύψουν αναπαραστάσεις λέξεων στον εγκέφαλό του, ακόμα και αν πρόκειται για μη πρωτεύον θηλαστικό το οποίο δεν μπορεί να μιλήσει.
Εφόσον οι σκύλοι χρησιμοποιούν τους ίδιους εγκεφαλικούς μηχανισμούς με τους ανθρώπους, τα ευρήματα των ερευνητών, όπως υποστηρίζουν οι ίδιοι σε σχετικό δελτίο τύπου, υποδεικνύουν ότι μπορούν να αντιληφθούν νοήματα σε μεγαλύτερο βάθος, αναλύοντας συνδυαστικά όσα ακούνε.
“Κατά τη διάρκεια της επεξεργασίας της ομιλίας στον ανθρώπινο εγκέφαλο, ο φόρτος εργασίας μοιράζεται. Το αριστερό ημισφαίριο επεξεργάζεται κυρίως το νόημα των λέξεων, ενώ το δεξί επεξεργάζεται τον τονισμό. Ο εγκέφαλος, έπειτα, ενσωματώνει τα δύο είδη πληροφοριών, ώστε να φτάσει σε ένα νόημα. Τα ευρήματά μας δείχνουν ότι και οι σκύλοι μπορούν να το κάνουν αυτό”, δήλωσε σχετικά ο πρώτος συγγραφέας, Attila Andics, από το Πανεπιστήμιο Έοτβος Λοράντ.
Για παράδειγμα, όπως διαπιστώθηκε στα πλαίσια των σχετικών πειραμάτων, η επιβράβευση και ο έπαινος ενεργοποιούν το κέντρο ανταμοιβής του εγκεφάλου των σκύλων, μόνο όταν οι λέξεις που ακούνε ταιριάζουν με τον τόνο της φωνής εκείνου που τις λέει.
Πως έγινε η διαδικασία μελέτης:
Στη μελέτη τους, οι ερευνητές ανέλυσαν τις εγκεφαλικές λειτουργίες των σκύλων σε σχέση με τη γλώσσα και την ομιλία, αναπτύσσοντας μία νέα, μη επεμβατική τεχνική. Εκπαίδευσαν, συγκεκριμένα, 13 σκυλιά να μένουν ακίνητα μέσα σε έναν μαγνητικό τομογράφο, ώστε να μπορέσουν να λάβουν μετρήσεις χωρίς να τα πονέσουν καθόλου.
Οι ιδιοκτήτες των σκυλιών τούς μιλούσαν, όσο αυτά ήταν εντός του τομογράφου. Οι ερευνητές ζήτησαν από τους ιδιοκτήτες, ειδικότερα, να πουν στα σκυλιά τα εξής:
- Επαινετικές λέξεις, γνωστές στους σκύλους, σε επαινετικούς τόνους
- Επαινετικές λέξεις, γνωστές στους σκύλους, σε ουδέτερους τόνους
- Διαρθρωτικές λέξεις, άγνωστες στους σκύλους, σε επαινετικούς τόνους
- Διαρθρωτικές λέξεις, άγνωστες στους σκύλους, σε ουδέτερους τόνους
Έπειτα, η ερευνητική ομάδα αναζήτησε τις διαφορές στη δραστηριότητα στις εγκεφαλικές περιοχές των σκύλων, όταν άκουγαν λέξεις που γνώριζαν σε σχέση με όταν άκουγαν άγνωστες λέξεις ή όταν άκουγαν λέξεις σε επαινετικό τόνο σε σχέση με όταν τις άκουγαν σε ουδέτερο τόνο.
Τα εγκεφαλογραφήματα έδειξαν ότι οι σκύλοι χρησιμοποιούν περισσότερο το αριστερό ημισφαίριογια να επεξεργάζονται λέξεις με νόημα, αλλά όχι λέξεις χωρίς νόημα (για εκείνους), ανεξαρτήτως του τρόπου με τον οποίο αυτές τονίζονται. Από την άλλη, διαπιστώθηκε ότι ενεργοποιούν μία εγκεφαλική περιοχή στο δεξί ημισφαίριο για να ξεχωρίζουν τον επαινετικό από τον μη επαινετικό τόνο.
Σημαντικότερα, το κέντρο ανταμοιβής των σκυλιών, η εγκεφαλική περιοχή η οποία αντιδρά στα ευχάριστα ερεθίσματα όπως το φαγητό, το σεξ και τα χάδια, διαπιστώθηκε όπως προαναφέρθηκε, ότι ενεργοποιούνταν μόνο όταν οι σκύλοι άκουγαν επαινετικές λέξεις σε επαινετικό τόνο.
Αυτό δείχνει, σύμφωνα με τον Andics, ότι οι σκύλοι όχι μόνο ξεχωρίζουν τι λέμε και τον τρόπο με τον οποίο το λέμε, αλλά μπορούν επίσης να συνδυάσουν τις δύο πληροφορίες, για να σχηματίσουν μία σωστή ερμηνεία της πραγματικής σημασίας των λέξεων που ακούνε.
Η μελέτη είναι το πρώτο βήμα στην κατανόηση του τρόπου ερμηνείας της ανθρώπινης ομιλίας από τα σκυλιά και μπορεί να βοηθήσει στην ανάπτυξη καλύτερης επικοινωνίας μεταξύ των δύο ειδών, λένε οι ερευνητές.
Προσθέτουν, μάλιστα, ότι προκύπτουν σημαντικά συμπεράσματα και για τους ανθρώπους, καθώς η έρευνα φωτίζει την εμφάνιση των λέξεων κατά τη διάρκεια της γλωσσικής εξέλιξης, υποδεικνύοντας ότι αυτό που κάνει τις ανθρώπινες λέξεις μοναδικές δεν είναι μία ειδική νευρική ικανότητα, αλλά η εφεύρεση ενός τρόπου να τις χρησιμοποιούμε.
