Η πείνα αντιμετωπίζεται και με μια τυρόπιτα, η πνευματική πείνα σκοτώνει

“Κάνω μουσική γιατί δεν αντέχω τη σιωπή” λέει ο Νίκος Τουλιάτος. Έτσι είναι, τα κρουστά για εκείνον δεν είναι μόνο αφορμή δημιουργίας και έκφρασης. Όποτε χρειαστεί τα… “κατεβάζει” στον δρόμο γιατί “πρέπει να είσαι πάντα ετοιμοπόλεμος και να αντιμετωπίζεις ό,τι συμβαίνει γύρω σου με τα όπλα που διαθέτεις”…

Κορυφαίος κρουστός στη χώρα μας, δάσκαλος και δημιουργός, θέτει την ταυτότητα του πολίτη στο ίδιο μέρος της καρδιάς μ’ αυτή του μουσικού. Ανήσυχος, αεικίνητος, ενεργό μέλος της κοινότητας, δεν εφησυχάζει ούτε επαναπαύεται στις δάφνες του. Με την έγνοια στραμμένη στη μουσική παιδεία και την κοινωνική συνύπαρξη, κάνει τη μουσική αφορμή. Αυτή τη φορά είναι η Κρουστοπανήγυρις, η μεγάλη γιορτή των κρουστών, που εδώ και δέκα χρόνια έχει ταξιδέψει σε διάφορα μέρη της Ελλάδας και φέτος εγκαθίσταται στον νομό Κορινθίας….
Από χθες ώς τις 30 του μήνα, αυτό το ρυθμικό φεστιβάλ κρουστών επιχειρεί να δώσει μια απάντηση στη βαρβαρότητα της εποχής μας και σε άλλα πολλά. Μ’ αυτή την αφορμή μιλήσαμε με τον Νίκο Τουλιάτο. Ο λόγος του ωστόσο δεν περιορίζεται μόνο στο φεστιβάλ. Μιλάει για την Κόρινθο και τα πρόσφατα ρατσιστικά γεγονότα, για τη μουσική, την τέχνη, τον πολιτισμό και όσα υφιστάμεθα σήμερα ως κοινωνία. Είναι, βλέπετε, σαφής όταν λέει “κάνω μουσική γιατί δεν αντέχω τη σιωπή”.

* Σας έχουν αποκαλέσει “πρύτανη” των κρουστών, “γητευτή” τους επίσης, εσείς πώς θα αυτοχαρακτηριζόσασταν;

Δεν ξέρω τι ισχύει απ’ όλα αυτά. Νομίζω όμως ότι μου ταιριάζει περισσότερο ένα παρατσούκλι που μου έχουν δώσει οι φίλοι μου από παλιά. Με φωνάζουν Τζερόνιμο, δεν ξέρω, με βλέπουν ως Ινδιάνο. Βέβαια, Ινδιάνο με έχουν πει και άνθρωποι από τη φυλή των Σιού. “Εσύ είσαι δικός μας” μου είπαν πριν από 10 χρόνια και χάρηκα πολύ.

* Η αλήθεια είναι ότι η ζωή σας δεν διαφέρει πολύ από τη ζωή ενός Ινδιάνου…

Από πολύ μικρός αγαπούσα τους Ινδιάνους. Μεγαλώνοντας, διαβάζοντας και μαθαίνοντας για τους Ινδιάνους ανακάλυψα ότι ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζουν εκείνοι τη ζωή είναι και δικός μου. Η σχέση τους με τη φύση, με τον άνθρωπο και ο πολύ σημαντικός τρόπος με τον οποίο χειρίζονται τις κοινωνικές και διαπροσωπικές τους σχέσεις, η φιλοσοφία τους για την κοινότητα, όλη τους η συμπεριφορά, ο λόγος και η φιλοσοφία τους, ο τρόπος με τον οποίο αντιλαμβάνονται και χειρίζονται τα της κοινότητας και τους ανθρώπους μού ταιριάζει απολύτως. Επομένως απ’ όλα τα “πρύτανης”, “πατριάρχης” που μου έχουν πει, θα κρατούσα το “γητευτής”, γιατί ταιριάζει στην ινδιάνικη “φύση” μου.

* Ποιους και τι προσπαθείτε να γητέψετε με την Κρουστοπανήγυρη;

Είναι μια μεγάλη ιστορία, με πολλές πλευρές. Είναι η σχέση του ανθρώπου με τον ρυθμό, που στην ουσία είναι ο πρώτος τρόπος επικοινωνίας του ανθρώπου. Ο ρυθμός άλλωστε είναι η καρδιά της γης. Άρα λοιπόν ένα φεστιβάλ κρουστών δεν μπορεί να μην αναδείξει αυτά τα πρωτογενή στοιχεία της ίδιας της φύσης. Από την άλλη, τα κρουστά είναι ένα “εύκολο” όργανο επικοινωνίας, γιατί δεν θέλει ειδική σπουδή για να παράγεις ήχο, άρα ο καθένας μπορεί να παίξει κάποιο κρουστό και να συμμετάσχει σε μια ομαδική ρυθμική μουσική διαδικασία. Μουσικά όμως είναι ένα πολύ δύσκολο όργανο, γιατί η μουσικότητα εξαρτάται απ’ αυτόν που χειρίζεται το όργανο και όχι από το όργανο αυτό καθ’ αυτό. Μέσω λοιπόν ενός φεστιβάλ κρουστών μπορεί το κοινό να ακούσει, να συμμετάσχει, να συμπράξει με άλλους, να διδαχτεί, να βρει πολλούς τρόπους επικοινωνίας και συμμετοχής. Και με το δεδομένο ότι τα κρουστά υπάρχουν σε όλες τις τέχνες, η Κρουστοπανήγυρη είναι ένα φεστιβάλ για όλη την τέχνη με άξονα τον ήχο των κρουστών.

* Επιμένετε να δράτε στην περιφέρεια. Γιατί;

Γιατί πιστεύω ότι εκεί υπάρχει μεγαλύτερη ανάγκη για τον κόσμο. Στην περιφέρεια η νεολαία κυρίως έχει ανάγκη να μάθει τους δρόμους της. Κι επειδή δεν υπάρχουν δυνατότητες να ασχοληθεί με πράγματα ανάλογα, γι’ αυτό θεωρώ ότι έχει νόημα να γίνονται τέτοιες προσπάθειες. Κι αυτό επιβεβαιώνει την ανάγκη ένα φεστιβάλ να μην έχει τον χαρακτήρα απλώς συναυλιών, αλλά να είναι ένα πολιτιστικό γεγονός γνώσης, συμμετοχής και διασκέδασης των κατοίκων.

* Εσείς κάνετε την Κρουστοπανήγυρη στην Κόρινθο. Όμως η Κόρινθος ήρθε στο προσκήνιο τελευταία όχι μέσα από τον πολιτισμό, αλλά από σκληρές ρατσιστικές εικόνες.
Να ξεκαθαρίσουμε λίγο το τοπίο με την Κόρινθο. Η Κόρινθος είναι μια δημοκρατική περιοχή. Η περιοχή της Κορινθίας βεβαίως πάντα είχε ένα ποσοστό πολιτών που εκφραζόταν στην Άκρα Δεξιά. Δεν είχαν ακραίες συμπεριφορές. Τώρα, με τα γεγονότα της περασμένης εβδομάδας, αυτοί που διαμαρτυρήθηκαν με τον ακραίο και ρατσιστικό τρόπο έξω από το στρατόπεδο δεν ήταν παραπάνω από χίλια άτομα. Και μαζί τους καμιά δεκαπενταριά Χρυσαυγίτες. Η διαμαρτυρία του κορινθιακού λαού και των φορέων του επί της ουσίας έχει να κάνει με τον τρόπο που συνέβη το γεγονός. Σε καμία δημοκρατία δεν παραδίδεις ένα στρατόπεδο, με τους φαντάρους του μέσα, στην Αστυνομία, η οποία νύχτα, στις 2.30 π.μ., το μετατρέπει σε φυλακή. Αυτό θυμίζει άλλες εποχές. Δεν μπορεί να μην ενημερώνεις τους φορείς της πόλεις. Εγώ δεν είδα την Κόρινθο να ουρλιάζει ρατσιστικά έξω από το στρατόπεδο. Είδα χίλιους ανθρώπους και ορισμένους Χρυσαυγίτες σε στρατιωτική παράταξη. Το μεταναστευτικό είναι πρόβλημα, αλλά, όπως όλα τα προβλήματα, λύνεται με σκέψη και όχι με μπράτσα. Όχι με αποσπασματικές κινήσεις, με βία και ρατσιστικές επιδρομές αλλά με ψυχραιμία και σκέψη.

* Το νερό στο στρατόπεδο έχει επανασυνδεθεί;

Ναι, υπάρχει νερό, επίσης η αντιπροσωπεία του ΣΥΡΙΖΑ που επισκέφτηκε το στρατόπεδο, αυτό δείχνει και το πώς η κάθε πολιτική δύναμη αντιμετωπίζει το μεγάλο αυτό πρόβλημα, διαπίστωσε ότι διανέμεται φαγητό στους ανθρώπους, ότι δεν υπάρχουν παιδιά και γυναίκες ανάμεσά τους, κυρίως όμως ότι χρειάζονται νομική υποστήριξη και μεταφραστές. Το ότι ο ΣΥΡΙΖΑ βρέθηκε αμέσως εκεί με αντιπροσωπεία και όχι με φωνές δείχνει τη σοβαρότητα με την οποία αντιμετωπίζει ένα μεγάλο και οξύ πρόβλημα, το οποίο πρέπει να αντιμετωπιστεί και από τις δύο πλευρές. Και από την πλευρά αυτών των ανθρώπων, που δεν είναι σκουπίδια, αλλά και από την πλευρά της τοπικής κοινωνίας, που αντιμετωπίζει τα προβλήματα τα οποία δημιουργεί η ανεξέλεγκτη εισροή μεταναστών στη χώρα. Εγώ θεωρώ ότι όλη αυτή η υπερβολή γύρω από το “πρόβλημα” της Κορίνθου θέλει να κρύψει στην ουσία το μέγα πρόβλημα των 11,5 δισ. Δεν μπορούμε να δεχτούμε ελαφρά τη καρδία ότι όλοι οι Κορίνθιοι ξαφνικά ξημεροβραδιάζονται έξω από ένα στρατόπεδο εναντίων 250 επίσης δυστυχισμένων ανθρώπων. Γιατί κι εμείς δυστυχισμένοι είμαστε, μας ξεβρακώνουν και μας δείχνουν ότι φταίνε οι άλλοι ξεβράκωτοι. Η Κόρινθος είναι ένα ακόμα θύμα της τεράστιας προπαγάνδας που στήνουν κάποια κέντρα για να αποσιωπούν το σοβαρό μας πρόβλημα, που είναι η κατεδάφιση μιας ολόκληρης κοινωνίας.

* Η Κρουστοπανήγυρη μπορεί να αποτελέσει μια μουσική απάντηση απέναντι στη βαρβαρότητα;

Βεβαίως, γιατί όπου υποχωρεί ο πολιτισμός, η αισθητική και η ηθική, επικρατεί η χυδαιότητα, η βαρβαρότητα, η βλακεία, το ψέμα, η σαχλαμάρα. Εκεί που υποχωρούν οι ποιητές, σηκώνουν κεφάλι οι παντός είδους χουλιγκάνοι. Εμείς ξαναβάζουμε τον πολιτισμό σε προτεραιότητα, γιατί πιστεύουμε ότι η πείνα αντιμετωπίζεται και με μια τυρόπιτα, η πνευματική πείνα όμως σκοτώνει.

* Είστε από τους δημιουργούς που δίνουν πολύ μεγάλη προσοχή στην Παιδεία και στον ρόλο της στη νέα γενιά. Μπορεί, στις ημέρες της μεγάλης κρίσης που περνάμε, την ώρα που κατεδαφίζεται η εκπαίδευση σε όλες τις βαθμίδες, οι δάσκαλοι, οι καθηγητές οι πανεπιστημιακοί είναι στο στόχαστρο των οικονομικών μέτρων, να μιλάμε για μουσική εκπαίδευση;
Ακριβώς επειδή συμβαίνουν όλα αυτά, η τέχνη, η μουσική, μπορεί να διαμορφώσει τις συνθήκες ώστε να σταθεί ο άνθρωπος όρθιος μέχρι να πάρει μπροστά πάλι η μηχανή και να συνεχίσουμε να ζούμε.

* Αρκεί ένα τύμπανο για να το πετύχει αυτό;

Και περισσεύει, αρκεί να το πιστέψουμε όλοι. Και το μάθημα σε ένα τέτοιο φεστιβάλ όπως η Κρουστοπανήγυρη δεν είναι πώς θα παίξουμε νότες χωρίς λάθη, αλλά πώς θα συνυπάρξουμε ως ομάδα και ως κοινωνία.

* Σε άλλες εποχές, οι καλλιτέχνες, οι δημιουργοί, οι πνευματικοί άνθρωποι λειτουργούσαν ως εμπροσθοφυλακή της κοινωνίας. Σήμερα τί συμβαίνει;

Κάποιοι άνθρωποι απ’ αυτούς που ξέραμε έχουν υπαναχωρήσει, ενδεχομένως έχουν κουραστεί, κάποιοι έχουν βολευτεί, αλλά υπάρχουν πενευματικές οντότητες που είναι μπροστά. Αρκεί να τους ανακαλύψουμε και να τους εμπιστευτούμε.

* Από την τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων με τα 400 κρουστά σας μέχρι τους δρόμους της Αθήνας με μπόλικα χημικά απέναντι στα κρουστά σας, πώς εκμηδενίζεται η απόσταση; Τι γράφει το κοντέρ;

Το κοντέρ θα έπρεπε να γράφει πάντα τον αριθμό 1. Δεν είναι απαραίτητα μια συνέχεια. Η αντίσταση κάθε φορά παίρνει τα χαρακτηριστικά της εποχής της και πρέπει να είσαι πάντα ετοιμοπόλεμος και να αντιμετωπίσεις ό,τι συμβαίνει γύρω σου με τα όπλα που διαθέτεις. Με παλιά υλικά δεν φτιάχνεις καινούργιες συνταγές. Τότε, στους Ολυμπιακούς Αγώνες, έλεγα να βιντεοσκοπήσουμε τη ζωή μας όπως ήταν εκείνη την εποχή γιατί δεν θα την ξαναδούμε έτσι. Δυστυχώς, επιβεβαιώθηκα.

* Γιατί κάνετε μουσική;

Ο Θεός, λένε, έφτιαξε τον άνθρωπο και ο άνθρωπος έφτιαξε τη μουσική γιατί ένιωσε τη σιωπή και φοβήθηκε. Γι’ αυτό κάνω μουσική, γιατί δεν αντέχω τη σιωπή…

Συνέντευξη στην Πόλυ Κρημνιώτη

www.avgi.gr